Covid-19: ළදරුවන් සිටින මවුවරුන් කියවිය යුතුම කතාවක්

Spread the love

කොවිඩ්-19 වසංගතයට වසරකට වැඩි කාලයක් ගතවී ඇතත්, බ්‍රසීලයේ කොවිඩ් ආසාදිත මරණ සංඛ්‍යාව ගෝලීය වශයෙන් ඉහළම දෛනික අගය වාර්තා කරන අතර අසාමාන්‍ය ලෙස ගෝලීය වැඩිම ළදරු මරණ සංඛ්‍යාව ද බ්‍රසීලයෙන් වාර්තා වෙයි. මෙය බරපතළ මෙන්ම දැඩි අවධානයට ගත යුතු තත්ත්වයක් ලෙස ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය සලකයි.

මන්ද ගෝලීය වශයෙන් කොවිඩ්-19 ආසාදනය වීම හේතුවෙන් ළදරු මරණ වාර්තා වී ඇත්තේ අතිෂය සීමිත අගයකි. එහෙත් ලෝකයේ ඕනෑම රටක් තිගැස්මට ලක්කරන තරම්, එනම් ළදරු මරණ 13000ක් බ්‍රසීලයෙන් වාර්තා වී ඇත. 

මේ සමග තත්ත්වයත් බිහිසුණු, නැතිනම් සංකීර්ණ තත්ත්වයක් ද පවතී. ඒ ළදරුවන්ගේ රෝග ලක්ෂණ හදුනා ගත නොහැකි වීමයි. එක් වෛද්‍යවරයෙක් ජෙසිකා රිකාට් නම් තරුණ මවගේ එක් හැවිරිදි දරුවාගේ (ලූකස්) කොවිඩ් රෝග ලක්ෂණ පරීක්ෂා කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් කියා සිටියේ ඔහුගේ රෝග ලක්ෂණ වෛරසයේ පැතිකඩට නොගැලපෙන බවයි. මාස දෙකකට පසු ළදරුවා රෝගයෙන් ඇති වූ සංකූලතා හේතුවෙන් මිය ගියේය

සෑම විටම හොඳින් ආහාර ගන්නා ලූකස්ගේ ආහාර රුචිය නැති වූ විට යමක් වැරදී ඇති බව ජෙසිකා මුලින් සැක කළාය.

මුලදී ජෙසිකා කල්පනා කළේ ඔහුගේ දත් වැඩීම ආරම්භ වී ඇති නිසා ආහාර රුචිය අඩුවී ඇති බවයි. හෙදියක් වන ලූකස්ගේ නැන්දනිය යෝජනා කළේ ඔහුට උගුරේ අමාරුවක් ඇතිවිය හැකි බවයි. නමුත් ඔහුට උණ, පසුව තෙහෙට්ටුව සහ මදක් වෙහෙස මහන්සි වී හුස්ම ගත් පසු ජෙසිකා ඔහුව රෝහලට ගෙන ගිය අතර, ඔහුව කෝවිඩ් රෝග පරීක්ෂාවකට ලක් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියාය.

“වෛද්‍යවරයා ලූකස්ගේ රෝග ලක්ෂණ පරීක්ෂා කළ අතර උණ ගැන ද විමසා බැලුවේය. නමුත් ඔහුට උණ නොතිබුණි, එබැවින් වෛද්‍යවරයා මෙසේ පැවසීය: “මගේ ආදරණීය නෝනා මහත්මිය, කරදර නොවන්න. ඔහුට කෝවිඩ් පරීක්ෂණයක් අවශ්‍ය නැහැ. එය උගුරේ සුළු තුවාලයක් විය හැකියි.”

ඔහු ජෙසිකාට පැවසුවේ කොවිඩ් -19 ළමුන් තුළ දුර්ලභ බවත්, ප්‍රතිජීවක ඖෂධ ලබා ගැනීම පමණක් සෑහෙන බවත්ය. ඇය තුළ තම දරුවාගේ රෝගී තත්ත්වය ගැන සැක සංකා තිබියදීත්, ලූකස් ඒ අවස්ථාවේ පෞද්ගලිකව පරීක්‍ෂා කිරීමට විකල්පයක් නොතිබුණි.

ජෙසිකා පවසන්නේ දින 10 ක ප්‍රතිජීවක ඖෂධ ලබාදීම අවසානයේදී ඔහුගේ සමහර රෝග ලක්ෂණ පහවගිය නමුත් ඔහු බොහෝ සෙයින් දුර්වල තත්ත්වයකට පත්වූ බවයි. එය ඇයගේ කණස්සල්ල වැඩි කිරීමට හේතු විය.

“මම නැන්දනිය, මගේ දෙමව්පියන්, මගේ නැන්දම්මා වෙත ඔහුගේ වීඩියෝ කිහිපයක් යැව්වා. හැමෝම කිව්වේ මම අනවශ්‍ය ලෙස කලබලයට පත්ව සිටින බවයි. ඔවුන් මට කීවා වහාම රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති නැරඹීම නතර කරන්න කියලා. ඒ මගින් මා ව්‍යාකූලත්වයට පත්වන බවයි ඔවුන් කීවේ. නමුත් ඔහු සිටියේ අතිෂයින් දුර්වල තත්ත්වයක. මට එය පැහැදිලිව දැනුණා“

ලූකස් තමා නොවේ
ජෙසිකා ලූකස්ගේ වීඩියෝව ඇගේ පවුලේ අයට යැව්වේ ඇය ඒ ගැන සැලකිලිමත් වූ බැවිනි

මේ සිදුවීම සිදුවන විට, එනම් 2020 මැයි වන අතර කොරෝනා වයිරස් වසංගතය වර්ධනය වෙමින් පැවතුනි. ඇය ජීවත් වූ ඊසානදිග බ්‍රසීලයේ සීරී හි තම්බෝරිල් නම් නගරයේ නගරයේ දෙදෙනෙකු මිය ගොස් තිබුණි. “අපි හැමෝම එකිනෙකා හඳුනනවා. නගරය කම්පනයට පත්වුණා.”

මේ අතර ජෙසිකාගේ ස්වාමිපුරුෂයා පවසා සිටියේ ලූකස්ව තවත් රෝහල් කරා රැගෙන යාමෙන් තමා තහ දරුවා කොරෝනා ආසානයට ලක්විය හැකි බවයි.

කිසිම අමතර ප්‍රතිකාරයකින් හෝ පරික්ෂාවකින් තොරව සති ගෙවී ගිය අතර ලූකස්ගේ තත්ත්වය ක්‍රමයෙන් අසාධ්‍ය තත්ත්වයට පත්විය. අවසානයේදී ජුනි 3 වන දින දිවා ආහාරය ගැනීමෙන් පසු ලූකස් නැවත නැවතත් වමනය කළ අතර ජෙසිකා එයින් දැඩිව කම්පනයට පත් වූවාය.

ඔවුන් නැවත ඔවුන්ගේ ප්‍රාදේශීය රෝහලට ගිය අතර එහිදී වෛද්‍යවරයා කොවිඩ් සඳහා ලූකස්ව පරීක්ෂා කළේය. අවසාන ප්‍රතිඵලය ලැබිණි. ළදරු ලූකස් කොවිඩ් ආසාදිතයෙක් බව කියමින් වෛද්‍ය වාර්තාව ලැබුණේය.

“ඒ වන විට රෝහලට නැවත පණ ගැන්වීමේ යන්ත්‍රයක්වත් තිබුණේ නැහැ” කියා ජෙසිකා පවසයි.

ලූකස් පැය දෙකකට වඩා දුරින් පිහිටි සොබ්‍රල්හි ළමා දැඩි සත්කාර ඒකකයකට මාරු කරනු ලැබූ අතර එහිදී ඔහුට බහු පද්ධති ගිනි අවුලුවන සින්ඩ්‍රෝමය (MIS) නම් රෝගී තත්වයක් ඇති බව හඳුනා ගන්නා ලදී. මෙය වෛරසයට අතිශයින්ම ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් වන අතර එය අත්‍යවශ්‍ය අවයවවල දැවිල්ල ඇති කරයි.

ප්‍රවීණයන් පවසන්නේ ළමයින්ට කොවිඩ් වෛරසය ආසාදනය වී සති හයක දක්වා බලපාන සින්ඩ්‍රෝමය දුර්වල බවයි. නමුත් සාඕ පාවුලෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රමුඛ වසංගත රෝග විද්‍යාඥ වෛද්‍ය ෆාතිමා මරින්හෝ පවසන්නේ වසංගතය අතරතුර තමා වෙන කවරදාටත් වඩා MIS රෝගයට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක් දකින බවයි. 

‘එය සියලු මරණ වලට හේතු නොවුණත් මම පසුගිය කාලයේ එහි විශාල වර්ධනයක් නිරීක්ෂණය කළා‘ ඇය පැවසුවාය.

ලූකස් ඉන්ටබියුටඩ් කළ විට ජෙසිකාට තම ළදරුවා සමග එකම කාමරයේ නැවතී සිටීමට අවසර නොලැබුණි. ඇය තම නැන්දම්මාට කතා කොට අවධානය වෙනතකට යොමු කිරීමට උත්සාහ කළාය.

වෛද්‍යවරයා ඇයට පැවසුවේ ලූකස්ට හෘදයාබාධයක් වැළඳී ඇති නමුත් ඔවුන් ඔහුව පුනර්ජීවනය කිරීමට සමත් වූ බවයි.

සොබ්රාල් හි දැඩි සත්කාර ඒකකයේ මාසයකට වැඩි කාලයක් ලූකස්ට ප්‍රතිකාර කළ ළමා වෛද්‍යවරිය වන වෛද්‍ය මැනුවෙලා මොන්ටේ පැවසුවේ ලූකස්ගේ අවදානම් සාධක නොමැති නිසා ඔහුගේ තත්වය මෙතරම් බරපතළ වීම ගැන තමා පුදුමයට පත්වන බවයි.

කොවිඩ් රෝගයෙන් පීඩා විඳින බොහෝ දරුවන් දියවැඩියාව හෝ හෘද වාහිනී රෝග හෝ අධික බරින් යුක්ත බව ඇල්බට් සබින් ළමා රෝහලේ ළමා රෝග විශේෂඥ ලොහානා තවරෙස් පවසයි. නමුත් ලූකස්ගේ තත්වය එය නොවේ.

ලූකස්

ලූකස් දැඩි සත්කාර ඒකකයේ සිටි දින 33 තුළ ජෙසිකාට ඔහුව බැලීමට අවසර ලැබුණේ තුන් වතාවක් පමණි. ලූකස්ට ඔහුගේ හදවත පිරිහීමට ඉමියුනොග්ලොබුලින් ඖෂධ ලබාදීමට සිදුවිය. ( එය ඉතා මිල අධික ඖෂධයක් වූ නමුත් වාසනාවකට මෙන් වැඩිහිටි රෝගියෙකු විසින් තමා මිලට ගත් එම ඖෂධයේ ඉතිරි කොටස රෝහලට පරිත්‍යාග කර තිබේ) ලූකස් කොතරම් රෝගාතුර වූවාද කිවහොත් ඔහුට දෙවන මාත්‍රාව ප්‍රතිශක්තිකරණයක් ලබා ගැනීමට හැකි විය. ඔහුගේ සිරුරේ කැක්කුමක් ඇති වූ අතර ඔහු දිගටම උණ වැළඳී සිටියේය. ඔහුට හුස්ම ගැනීමට සහාය අවශ්‍ය විය.

පසුව ලූකස්ගේ තත්ත්වය යහපත් වීමට පටන් ගත් අතර වෛද්‍යවරු ඔහුගේ ඔක්සිජන් නළය ඉවත් කිරීමට තීරණය කළහ. ඔවුන් ජෙසිකා සහ ඇයගේ සැමියා වීඩියෝ ගත කළ අතර ඔහුට සිහිය එන විට ඔහුට තනිවම දැනෙන්නේ නැත.

“අපේ හඩ ඇසූ විට ඔහු අඩන්න පටන් ගත්තා” කියා ජෙසිකා පවසයි.

ඔවුන්ගේ දරුවා ප්‍රතික්‍රියා කරන ආකාරය ඔවුන් දුටු අවසන් අවස්ථාව එයයි. ඊළඟ වීඩියෝ ඇමතුම අතරතුර “ඔහුට අංශභාග පෙනුමක් තිබුණි” යැයි වෛද්‍යවරු පවසා සිටි අතර ඔහුට සීටී ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් සිදුකරන ලදි. එහිදී ලූකස්ට අඝාතය වැළදී ඇති බව සොයා ගන්නා ලදි.

කෙසේවෙතත්, වෛද්‍යවරු ලූකස්ගේ මාපියන්ට කියා සිටියේ ඔහු සුවය ලබමින් සිටින බවත් ඉක්මනින් දැඩි සත්කාර ඒකකයෙන් ඉවත් කර සාමාන්‍ය වාට්ටුවකට ගෙන යන බවත්ය.

ජෙසිකා සහ තම සැමියා සමග ඔහුව බැලීමට ගිය විට වෛද්‍යවරයා බලාපොරොත්තු වූවා සේම ඔවුන්ගේ බලාපොරොත්තුව ද එයම විය.

“එදින රාත්‍රියේ මම මගේ ජංගම දුරකථනය නිහඩව තැබුවෙමි. එදින රැයේදී ලූකස් මා වෙතට පැමිණ මගේ මුහුණ සිප ගත්තේය. එම සිහිනය ආදරය, කෘතඥතාව පිළිබඳ මහත් හැඟීමක් වූ අතර මම ඉතා සතුටින් අවදි වුණෙමි. වෛද්‍යවරයා මට ඇමතුම් 10ක් ගෙන තිබිණි.

වෛද්‍යවරයා ජෙසිකාට පැවසුවේ ලූකස්ගේ හෘද ස්පන්දන වේගය හා ඔක්සිජන් මට්ටම හදිසියේ පහත වැටී ඇති බවත්, ඔහු උදේ පාන්දර මිය ගොස් ඇති බවත්ය.

මැයි මස මුලදී ලූකස් කෝවිඩ් පරීක්ෂණයකට ලක් කළේ නම් ඔහු දිවි ගලවා ගනු ඇතැයි ඇය තවමත් විශ්වාස කරයි.

“වෛද්‍යවරුන්, එය කොවිඩ් නොවන බව විශ්වාස කළා. ඒත් එම සැකය කිරීම සඳහා පරීක්ෂණය සිදු කිරීම වැදගත්” ඇය පවසයි.

“ළදරුවෙකුට තමාට දැනෙන දේ කිව නොහැකියි. එබැවින් අපි පරීක්ෂණ මත රඳා සිටිමු.” ඇය කියයි.

ලූකස්ගේ දෙමාපියන් ඊශ්‍රායලය සහ ජෙසිකා

නිසි ප්‍රතිකාර ප්‍රමාද වීම නිසා ඔහුගේ තත්වය වඩාත් බරපතළ වූ බව ජෙසිකා විශ්වාස කරයි. “ලූකස්ට දැවිල්ල ඇති වුණා. පෙනහළු වලින් 70% ක්ම අඩපණ වුණා. හදවතේ ක්‍රියාකාරීත්වය 40% කින් වැඩි වුණත් එය වළක්වා ගත හැකි තත්වයක්”

ලූකස්ට ප්‍රතිකාර කළ වෛද්‍ය මොන්ටේ ඊට එකඟ වෙයි. ඇය පවසන්නේ එම්.අයි.එස් වැළැක්විය නොහැකි වුවද, කලින් රෝග විනිශ්චය කර ප්‍රතිකාර කළහොත් ප්‍රතිකාර වඩාත් සාර්ථක වන බවයි.

“මීට පෙර ඔහුට විශේෂ සැලකිල්ලක් ලැබෙනු ඇති අතර වඩා හොඳයි” ඇය පවසයි. 

‘‘ඔහු බරපතල ලෙස රෝගාතුරවයි රෝහලට ඇතුළත් කළේය. මීට පෙර අපට ඔහුට ප්‍රතිකාර කළ හැකිව තිබුනේ නම් ඔහුට වෙනත් ප්‍රතිඵලයක් ලැබෙනු ඇතැයි මම විශ්වාස කරනවා‘

විවේචනාත්මක රෝග ලක්ෂණ මඟ හැරිය හැකි අනෙක් අයට උපකාර කිරීම සඳහා ජෙසිකාට දැන් ලූකස්ගේ කතාව බෙදා ගැනීමට අවශ්‍යය.

“මගේ දරුවාට සිදු වූ දේ තවත් දරුවෙකුට සිදු නොවිය යුතුයි. මා සතුව තොරතුරු තිබුණා නම් මම ඊටත් වඩා ප්‍රවේශම් වන්නෙමි. ළදරුවන්ට තමන්ට ඇති ආබාධ හෝ අපහසුතා ගැන ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකියි. අපි ඒ ගැන වඩාත් සංවේදී විය යුතුයි. විශේෂයෙන් වෛද්‍යවරු මීට වඩා සංවේදී විය යුතුයි. මට ලූකස්ව අහිමි වුණේ ඇයි කියා මා දන්නවා” ඇය කියයි.

කෙටි ඉදිරිපත් කිරීමේ අළු රේඛාව

ළමයින්ට කෝවිඩ්ට ශුන්‍ය අවදානමක් ඇති බවට වැරදි මතයක් පවතින බව වෛද්‍ය ෆාතිමා මරින්හෝ පවසයි. මාරින්හෝගේ පර්යේෂණයෙන් හෙළි වී ඇත්තේ කම්පනයට පත් ළමුන් හා ළදරුවන් විශාල සංඛ්‍යාවක් වෛරසයට ගොදුරු වී ඇති බවයි.

බ්‍රසීලයේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, 2020 පෙබරවාරි සිට 2021 මාර්තු 15 දක්වා කාලය තුළ, කොවිඩ්-19 ආසාදනය වීමෙන් ළමුන් 852 දෙනෙක් මියගොස් ඇත.  නමුත් වෛද්‍ය මාරින්හෝ ගණන් බලා ඇති ආකාරයට මෙම දරුවන් සංඛ්‍යාවට වඩා දෙගුණයක් කොවිඩ් නිසා මිය ගොස් ඇත. 

‘සංඛ්‍යා ලේඛන පහත වැටුණේ පරීක්ෂණ සිදු නොවුණ නිසයි‘‘

වසංගතය තුළ නිශ්චිත උග්‍ර ශ්වසන සින්ඩ්‍රෝමය මගින් සිදු වූ මරණ වෛද්‍ය මැරින්හෝ විසින් ගණනය කරන ලද අතර, පෙර වසරවලට වඩා පැහැදිලි කළ නොහැකි ශ්වසන සින්ඩ්‍රෝමය නිසා මරණ 10 ගුණයක් වැඩියෙන් සිදු වී ඇති බව ඇය විසින් සොයා ගන්නා ලදී. මෙම සංඛ්‍යා එකතු කිරීමෙන් ඇය තක්සේරු කරන්නේ වෛරසය නිසා ඇත්ත වශයෙන්ම ළදරුවන් 1,302 ක් ඇතුළුව වයස අවුරුදු නවයට අඩු ළමුන් 2,060ක් මිය ගිය බවයි.

මෙය සිදුවන්නේ ඇයි?

විශේෂඥයන් පවසන්නේ කොවිඩ් ආසාදිතයින් වැඩිම සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වන දෙවැනි රට වන බ්‍රසීලයේ ළදරුවන්ට හා කුඩා දරුවන්ට වසංගත අවදානම ඉහළ බවයි.

“ඇත්ත වශයෙන්ම, බ්‍රසීලයේ ආසාදිතයින් සංඛ්‍යාව ඉතා ඉහළ අතර ළමයින් ද ඇතුළුව සියලුම වයස් කාණ්ඩවල මරණ සංඛ්‍යාව ද ඉතා ඉහළයි. නමුත් වසංගතය පාලනය කළ හොත්, මෙම තත්වය අවම කර ගත හැකියි” බ්‍රසීලියානු ළමා රෝග විද්‍යා සංගමයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ දෙපාර්තමේන්තුවේ සභාපතිවරයා පවසයි.

එවැනි ඉහළ ආසාදන අනුපාතයක් බ්‍රසීලයේ සමස්ත සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියම යටපත් කර තිබේ. රට පුරා ඔක්සිජන් සැපයුම අඩුවෙමින් පවතී, මූලික ඖෂධ හිඟයක් පවතින අතර රට පුරා බොහෝ දැඩි සත්කාර ඒකකවල ඇඳන් නොමැත.

කොවිඩ් දැඩි සත්කාර ඒකකයේ ප්‍රතිකාර ලබන ළදරුවෙක්

බ්‍රසීල ජනාධිපති ජෙයාර් බොල්සොනාරෝ අගුලු දැමීමට දිගින් දිගටම විරුද්ධ වන අතර ආසාදන අනුපාතය පසුගිය වසරේ උතුරු බ්‍රසීලයේ මනවුස් හි මතුවූ පී 1 නම් ප්‍රභේදයක් මගින් මෙහෙයවනු ලබන අතර එය වඩාත් බෝවන සුළු යැයි සැලකේ. වසංගතයේ වෙනත් කිසිදු මාසයකට වඩා දෙවරක් පසුගිය මාසයේ මිය ගිය අතර ඉහළ යන ප්‍රවණතාව අඛණ්ඩව පවතී.

ළමා මරණ විශාල වශයෙන් ඉහළ යාමට තවත් හේතුවක් වන්නේ ප්‍රමාණවත් තරම් පරීක්ෂණ නොමැතිකමයි.

මාරින්හෝ පවසන්නේ ළමුන් සඳහා බොහෝ විට කෝවිඩ් රෝග විනිශ්චය ප්‍රමාද වී ඇති බවයි. “අපට රෝග විනිශ්චය කිරීමේ බරපතල ගැටළුවක් තිබෙනවා. සාමාන්‍ය ජනගහනය සඳහා ප්‍රමාණවත් තරම් පරීක්ෂණ අප සතුව නැහැ. ළමයින් සඳහා පවා එය ඉතාම අඩුයි. රෝග විනිශ්චය ප්‍රමාද වීම නිසා දරුවා රැකබලා ගැනීමේ ප්‍රමාදයක් පවතිනවා” ඇය පවසයි.

මෙය හුදෙක් පරීක්ෂණ ධාරිතාවක් නොමැති නිසා පමණක් නොව, කොවිඩ් -19 රෝගයෙන් පෙළෙන දරුවන්ගේ රෝග ලක්ෂණ මග හැරීම හෝ වැරදි ලෙස හඳුනා ගැනීම බොහෝ විට සිදුවේ. මෙම රෝගය තරුණ තරුණියන් අතර වෙනස් ආකාරයකින් දක්නට ලැබේ.

දෙමව්පියන් සහ දරුවන් අතර වීඩියෝ ඇමතුම් ලබා ගැනීම සඳහා වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය ටැබ්ලට් සහ දුරකථන මිලදී ගත්හ
දෙමව්පියන් සහ දරුවන් අතර වීඩියෝ ඇමතුම් ලබා ගැනීම සඳහා වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය ටැබ්ලට් සහ දුරකථන මිලදී ගෙන ඇත

වැඩිහිටි කොවිඩ් ආසාදිතයෙකුට වඩා දරුවෙකුට පාචනය, උදර වේදනාව හා පපුවේ වේදනාව වැඩිය. රෝග විනිශ්චය ප්‍රමාදයක් ඇති හෙයින්, දරුවා රෝහලට පැමිණෙන විට ඔවුන් බරපතල තත්ත්වයේ පසුවන අතර එය කිසිසේත් යහපත් නැත. අවසානය බොහෝ විට අමිහිරි විය හැකිය.

මේ අතර දරිද්‍රතාවය සහ සෞඛ්‍ය සේවා සදහා ප්‍ර වේශය ද බ්‍රසීලයේ ප්‍රබල ගැටලු ඇති කරයි. වයස අවුරුදු 20ට අඩු කොවිඩ්-19 ආසාදිතයින් 5857 දෙනකු පිළිබඳ නිරීක්ෂණ අධ්‍යයනයක් , සාඕ පාවුලෝ වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ බ්‍රයන් සූසාගේ නායකත්වයෙන් යුත් බ්‍රසීලියානු ළමා රෝග විශේෂඥයින් විසින් සිදු කරන ලද අතර, කොවිඩ් -19 හි නරකම ප්‍රතිඵල සඳහා අවදානම් සාධක ලෙස කොමොරිබිඩිටි සහ සමාජ ආර්ථික අවදානම හඳුනාගෙන ඇත. මෙය වැදගත් සාධකයක් බව මරින්හෝ කියයි.

‘‘ කොවිඩ් වෛරසයෙන් වඩාත්ම වැඩි අවදානමක් ඇත්තේ කලු ජාතික ළමයින්ට සහ ඉතා දුප්පත් පවුල්වල දරුවන්ටයි. ඔවුන්ට උපකාර ලබා ගැනීමට වඩාත්ම දුෂ්කර වීම ඊට හේතුවයි. මරණ අවදානමට ලක්ව ඇත්තේ මෙම දරුවන්” ඇය පවසන්නේ මෙය ජනාකීර්ණ නිවාස තත්වයන් නිසා ආසාදනය වූ විට සමාජමය වශයෙන් දුරස් වීමට නොහැකි වීම සහ දුප්පත් ප්‍රජාවන්ට දේශීය දැඩි සත්කාර ඒකකයකට පිවිසීමට නොහැකි අවදානම ඉහළ දමන බවයි.

මෙම දරුවන් අතර මන්දපෝෂණය ඉතා ඉහළ අතර එනිසාම “ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාවලියට භයානක” බව මාරින්හෝ පවසයි. 

‘‘කොවිඩ් වසංගතය නිසා බ්‍රසීලයේ දරිද්‍රතාව තවත් වටයකින් ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. වසරක් තුළ දරිද්‍රතාවට පහළින් සිටින ජනගහණය මිලියන 7 සිට 21 දක්වා ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. මේ තත්ත්වය තුළ බොහෝ දුප්පත් මිනිසුන් කුසගින්නේ පෙළනවා. මේ සියල්ල මරණ අනුපාතය කෙරෙහි බලපානවා”

එන්නත සඳහා ප්‍රමුඛතාවය දිය යුතු ළමුන් අතර ඇතැම් අවදානම් කණ්ඩායම් තම අධ්‍යයනයෙන් හඳුනාගෙන ඇති බව සූසා පවසයි. දැනට වයස අවුරුදු 16 ට අඩු ළමුන් සඳහා එන්නත් ලබාදීමක් සිදු නොවේ. 

කෙටි ඉදිරිපත් කිරීමේ අළු රේඛාව

වසංගතයේ ආරම්භයේ සිටම ආසාදිතයින්ට ඇති බිය නිසා දැඩි සත්කාර ඒකකයේ ප්‍රතිකාර ලබන ළමුන් බැලීම සදහා දෙමාපියන්ට සහ ඥාතීන්ට දැඩි සීමාකිරීම් පවතී.

ඇල්බට් සබින් ළමා රෝහලේ දැඩි සත්කාර ඒකකයේ වෛද්‍යවරියක වන වෛද්‍ය සිනාරා කාර්නීරෝ පවසන්නේ මෙය අතිශයින්ම අභියෝගාත්මක වී ඇත්තේ දෙමව්පියන් තම දරුවන්ට සැනසීමක් වන නිසා පමණක් නොව, සායනික අර්ථයෙන් ඔවුන්ට උපකාර කළ හැකි නිසා බවයි.

ආචාර්ය සිනාරා කානීරෝ
ආචාර්ය සිනාරා කානීරෝ

තම දරුවාගේ තත්වය පිරිහී ඇති බව දැනගත් විට දෙමව්පියන් නොපැමිණීම ඔවුන්ගේ කම්පනය තීව්‍ර කරන බවත් එය දැක බලා ගැනීමට ඔවුන් එහි නොසිටි බවත් ඇය පවසයි.

“දෙමව්පියන් නොදැක දරුවෙකු මිය යන බව දැකීම වේදනාවක්” යැයි වෛද්‍ය කානීරෝ පවසයි.

දෙමව්පියන් සහ ඔවුන්ගේ දරුවන් අතර සන්නිවේදනය වැඩිදියුණු කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙස, ඇල්බට් සබින් රෝහලේ කාර්ය මණ්ඩලය එක්ව වීඩියෝ ඇමතුම් සඳහා පහසුකම් සැපයීම සඳහා දුරකථන සහ ටැබ්ලට් පරිගණක මිලදී ගෙන ඇත.

ආචාර්ය කානීරෝ පවසන්නේ මෙය ඉමහත් උපකාරයක් වී ඇති බවයි. “අපි පවුලේ සාමාජිකයන් සහ රෝගීන් අතර වීඩියෝ ඇමතුම් 100කට අධික සංඛ්‍යාවක් සම්බන්ධ කර තිබෙනවා. මෙම සම්බන්ධතාවය මානසික ආතතිය බෙහෙවින් අඩු කර තිබෙනවා”

විද්‍යාඥයින් අවධාරණය කරන්නේ මෙම වයස් කාණ්ඩයේ මරණ අවදානම තවමත් “ඉතා අඩු” බවයි. වර්තමාන සංඛ්‍යාලේඛන වලට අනුව බ්‍රසීලයේ 345,287ක් වන වයස අවුරුදු 0-9 අතර මරණ ප්‍රතිශතය 0.58%කි.

“සංඛ්‍යා ඇත්තෙන්ම බියජනකයි” කියා වෛද්‍ය කානීරෝ පවසයි.

දැඩි සත්කාර ඒකකයේ සිටින දරුවෙකුට වෛද්‍යවරයෙක් ටැබ්ලටයක් තබා ගනී

උපකාර පැතිය යුත්තේ කවදාද?

කොරෝනා වයිරසය දරුවන්ට බෝවන නමුත් එය කලාතුරකින් බරපතල ය. ඔබේ දරුවා අසනීප නම් එය කොරොන වයිරසයට වඩා කොරොන වයිරස් නොවන රෝගයක් විය හැකිය.

ළමා රෝග හා ළමා සෞඛ්‍ය පිළිබඳ රාජකීය විද්‍යාලය දෙමාපියන්ට උපදෙස් දෙන්නේ පහත සදහන් ලක්ෂණ ඔබගේ දරුවා තුළින් නිරීක්ෂණය වන්නේ නම් වහාම වෛද්‍යවරයෙකු හමුවිය යුතු බවයි.

  • සුදුමැලි වීම, කැළඹීම සහ ස්පර්ශයට අසාමාන්‍ය ලෙස සීතල දැනීම
  • ඔවුන්ගේ හුස්ම ගැනීමේ විරාමයන් (ඇප්නෝස්), අක්‍රමවත් හුස්ම ගැනීමේ රටාවක් තිබේ නම්
  • හුස්ම ගැනීමේ දැඩි අපහසුතාවයක්, කලබල වීම හෝ ප්‍රතිචාර නොදැක්වීම
  • තොල් වටා නිල් පැහැති වීම.
  • අතිශයින් පීඩාවට පත්වේ (අවධානය වෙනතකට යොමු නොවී අඩමින්), ව්‍යාකූල, ඉතා උදාසීන (අවදි කිරීමට අපහසු) හෝ ප්‍රතිචාර නොදක්වයි
  • පීඩනය සමඟ අතුරුදහන් නොවන කුෂ්ඨයක් වර්ධනය වේ නම්.
  • වෘෂණ කෝෂ වේදනාව, විශේෂයෙන් නහඹර වියේ පිරිමි ළමයින් තුළ

බී.බී.සී වාර්තාවක් ඇසුරිණි – සැකසුම – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ

Related Posts