එක්සත් ජාතීන් හෙළි කළ ලෝකයේ කුසගින්න ගැන බිහිසුණු චිත්‍රය

Spread the love

කොවිඩ් -19 වසංගතය හේතුවෙන් ලොව පුරා මිලියන 811ක් සාගින්නෙන් පෙළෙන බවත් ගෝලීය මන්දපෝෂණය 8.4% සිට 2020 වසරේදී 9.9% දක්වා ඉහළ ගිය බවත් එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානය විසින් නිකුත් කළ නවතම වාර්තාවක සදහන් වේ.

සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේල් වල අධික පිරිවැය සහ අඛණ්ඩ ආදායම් අසමානතාවයන් සමඟ 2019 දී ලොව සෑම ප්‍රදේශයකම සිටින බිලියන 3ක ජනතාවකට, විශේෂයෙන් දුප්පතුන්ට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර ලබා ගත නොහැකි වූ බව ද එම වාර්තාවේ වැඩි දුරටත් සදහන් වේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානය විසින් සිය නිල වෙබ් අඩවියේ පළකර තිබූ මෙම තොරතුරු ඇතුළත් සම්පූර්ණ පරිවර්තිත ලිපිය පහත දැක්වේ.

2030 වන විට සාගින්න, ආහාර අනාරක්‍ෂිතභාවය සහ සියලු ආකාර මන්දපෝෂණය අවසන් කිරීමේ අරමුණින් කැප වූ ලෝකය මීට වසර 6කට පෙර සිටි තැනට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් තැනකට 2021 වසර වන විට පැමිණ තිබේ.

පරිවර්තනීය ප්‍රවේශයන් සමඟ, එම ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා මාවත කරා ගෙන යාම සඳහා පරිමාණයෙන් අතීත ප්‍රගතිය වේගවත් කළ හැකි යැයි එකල අපි සුබවාදීව සිටියෙමු.

එහෙත්, ‘ආහාර සුරක්ෂිතාව සහ ලෝකයේ පෝෂණ තත්ත්වය 2021‘ වාර්තාව The State of Food Security and Nutrition in the World (SOFI)  මගින් පසුගිය සංස්කරණ හතරේ නිහතමානී යථාර්ථයක් හෙළිදරව් විය.

ලොව පුරා සාමාන්‍යයෙන් වසරක් පාසා සියළුම මිනිසුන්ට ආරක්‍ෂිත, පෝෂ්‍යදායී සහ ප්‍රමාණවත් ආහාර ලබා ගැනීම (තිරසර සංවර්ධන ඉලක්කය -SDG 2.1) හෝ සියලු ආකාර මන්දපෝෂණය තුරන් කිරීම සඳහා ඉදිරියට යමින් නැත (SDG ඉලක්කය 2.2).

ගැටුම්, දේශගුණික විචල්‍යතාවයන්, ආර්ථික මන්දගාමී වීම සහ පසුබෑම ප්‍රධාන වශයෙන් අසමානතාවය ඉහළ මට්ටමක පවතින ප්‍රගතිය මන්දගාමී කිරීමේ ප්‍රධාන සාධක වේ. COVID-19 වසංගතය තිරසර සංවර්ධන ඉලක්ක 2 වෙත යන මාවත වඩාත් තියුණු කළේය.

එසේ නම් ලෝකය තීරණාත්මක සන්ධිස්ථානයක සිටී නම්, අපි දැන් සිටින්නේ කොතැනද ? සාගින්න සහමුළුන්ම තුරන් කිරීමේ (Zero Hunger) ගෝලීය ඉලක්කය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අපව වඩා හොඳින් ඉදිරියට ගෙන යාමට සහ නිවැරදි මාවතට ගෙන යාමට අපට කුමක් කළ හැකිද?

2020 දී මිලියන 720 – 811ත් අතර ජනතාවක් කුසගින්නෙන් පෙළෙති

COVID-19 වසංගතයේ සෙවනැල්ල යටතේ 2020 දී සාගින්නෙන් පීඩා විඳින ලෝකයේ මිනිසුන්ගේ සංඛ්‍යාව වැඩි විය. 2014 සිට 2019 දක්වා නොවෙනස්ව පැවතීමෙන් පසු, මන්දපෝෂණයෙහි ව්‍යාප්තිය (prevalence of undernourishment (PoU) වසරකට පෙර, 2019 දී පැවති 8.4% සිට 2020 දී 9.9% දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ.

ජනගහනය අනුව (අතිරේක සංඛ්‍යානමය අවිනිශ්චිතතාවය සැලකිල්ලට ගනිමින්) 2020 දී ලෝකයේ මිලියන 720 ත් 811 ත් අතර ජනතාව කුසගින්නෙන් පෙළෙන බව ගණන් බලා ඇත. ප්‍රක්ෂේපිත පරාසයේ මධ්‍යය (මිලියන 768) සලකා බලන විට, තවත් මිලියන 118ක් කුසගින්නෙන් පෙළෙති.

2020 දී ලෝකයේ මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ගේ සංඛ්‍යාව අඛණ්ඩව ඉහළ යමින් පැවතුනි. 2020 දී ලෝකයේ මිලියන 720 ත් 811 ත් අතර ජනතාව කුසගින්නෙන් පෙළෙති.

සටහන:  රූපයේ 2020 සඳහා ප්‍රක්ෂේපිත අගයන් තිත් රේඛා මඟින් නිරූපණය කෙරේ.
සෙවන සහිත ප්‍රදේශ (Shaded areas) සංඛ්‍යානමය අවිනිශ්චිතතාවය සලකා බලන ඇස්තමේන්තුගත පරාසයේ පහළ සහ ඉහළ සීමාවන් පෙන්වයි.
මූලාශ්‍රය: FAO.

අපට නිර්භීත ක්‍රියා අවශ්‍යයි

2030 දී මිලියන 660ක් පමණ ජනතාවක් කුසගින්නට මුහුණ දෙනු ඇත. කොවිඩ්-19 වසංගතය ගෝලීය ආහාර සුරක්ෂිතතාවට කල්පවත්නා බලපෑම් සිදුකරනු ඇත. 2030 දී, කුසගින්නෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ගේ සංඛ්‍යාව එක්සත් ජනපදයේ වර්තමාන ජනගහනය මෙන් දෙගුණයකට ආසන්න හෝ බ්‍රසීලයේ තුන් ගුණයකට ආසන්න විය හැකිය.

ප්‍රගතිය වේගවත් කිරීම සඳහා නිර්භීත ක්‍රියාමාර්ග නොගන්නේ නම් සහ විශේෂයෙන් ආහාර අනාරක්‍ෂකතාව සහ මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන මිලියන සංඛ්‍යාත පිරිසකට ආහාර ලබා ගැනීමට බලපාන අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා වන ක්‍රියාමාර්ග නොගන්නේ නම් 2030 වන විට ලෝකයෙන් කුසගින්න තුරන් කිරීමේ ඉලක්කය ජයගත හැකි නොවේ.

2020 දී මිනිසුන් කුසගින්නෙන් පෙළෙන තැන මෙන්න

2019 හා සසඳන විට, අප්‍රිකාවේ මිලියන 46ක ජනතාවක්, ආසියාවේ මිලියන 57කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් සහ ලතින් ඇමරිකාවේ සහ කැරිබියන් වල මිලියන 14ක් පමණ 2020 දී සාගින්නෙන් පීඩා වින්දේය.

2020 දී මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන මුළු සංඛ්‍යාව මිලියන 768කි !

කුසගින්නෙන් ඔබ්බට

සෑම තිදෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුට 2020 දී ප්‍රමාණවත් ආහාර ලබා ගැනීමට නොහැකි විය

මධ්‍යස්ථ හෝ දැඩි ආහාර අනාරක්ෂිතභාවයේ ගෝලීය ව්‍යාප්තිය 2014 සිට සෙමෙන් ඉහළ යමින් පවතින අතර, 2020 දී ඇස්තමේන්තුගත වැඩිවීම පසුගිය වසර පහට සාපේක්ෂව සමාන විය.

2020 දී ලෝකයේ සෑම පුද්ගලයින් තිදෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුට (බිලියන 2.37) ප්‍රමාණවත් ආහාර ප්‍රමාණයක් නොතිබුණි. එය වසරක් තුළදී මිලියන 320කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක වැඩිවීමකි.

මධ්‍යස්ථ හෝ දැඩි ආහාර අනාරක්‍ෂිතභාවය වසර හයක් තිස්සේ සෙමෙන් ඉහළ යමින් පවතින අතර දැන් එය ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 30කටත් වඩා බලපායි

මූලාශ්‍රය: FAO

සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් බිලියන 3කට ලබා ගත නොහැක

සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේල් වල අධික පිරිවැය සහ අඛණ්ඩ ආදායම් අසමානතාවයන් සමඟ 2019 දී ලොව සෑම ප්‍රදේශයකම සිටින බිලියන 3ක ජනතාවකට, විශේෂයෙන් දුප්පතුන්ට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර ලබා ගත නොහැකි විය. මෙම සංඛ්‍යාව 2017 වසරට වඩා මදක් අඩු වන අතර COVID-19 වසංගතය හේතුවෙන් 2020 දී බොහෝ කලාප වල වැඩි විය හැකිය.

තිරසාර සලකා බැලීම් ඇතුළත් සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් වෙත මාරු වීම 2030 වන විට සෞඛ්‍ය හා දේශගුණික විපර්යාස පිරිවැය අඩු කිරීමට දායක විය හැකිය. මන්ද වර්තමාන පරිභෝජන රටාවන් හා සසඳන විට මෙම ආහාර වල සැඟවුනු පිරිවැය අඩු බැවිනි.

COVID-19 සෙවනැල්ල යටතේ

දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු කිසි දිනෙක නොදුටු ආර්ථික අවපාතයක් ඇති කරමින් COVID-19 වසංගතය ලෝක ආර්ථිකයට විනාශකාරී බලපෑමක් සිදු කරන බවත්, අපි ඉක්මන් පියවර නොගත්තොත් ළමයින් ඇතුළු මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවය සහ පෝෂණ තත්ත්වය පිරිහෙන බවත් පසුගිය වසරේ SOFI වාර්තාව අවධාරණය කළේය.

අවාසනාවකට මෙන්, වසංගතය හේතුවෙන් ලොව පුරා මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවයට හා පෝෂණයට තර්ජනයක් වන අපගේ ආහාර පද්ධතිවල දුර්වලතා දිගින් දිගටම හෙළිදරව් කෙරේ.

එසේම, COVID-19 වසංගතය අතරතුර අත්‍යවශ්‍ය පෝෂණ මැදිහත්වීම්වලට ඇති වූ බාධා සහ ආහාර රටාවන් කෙරෙහි ඇති වූ ඍණාත්මක බලපෑම් හේතුවෙන් මන්ද පෝෂණය සෑම ආකාරයකින්ම මුලිනුපුටා දැමීමේ උත්සාහයන් අභියෝගයට ලක් විය. ජීවිතයේ මුල් අවදියේ මන්ද පෝෂණය සෞඛ්‍යයට හා ඵලදායිතාවයට දිගු කාලීන බලපෑමක් ඇති කළ හැකි බැවින් මෙය විශේෂයෙන් කනස්සල්ලට කරුණකි.

සැමට සාධාරණ මිලකට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ලබා ගැනීම සහතික කිරීම සඳහා හදිසි ක්‍රියාමාර්ග අවශ්‍ය වේ.

ඉදිරි මාර්ගය: ආහාර පද්ධති පරිවර්තනය

ගැටුම්, දේශගුණික විපර්යාස, ආර්ථික මන්දගාමී වීම් සහ පසුබෑම් ඇතුළු ප්‍රධාන අභියෝගයන්ට නොබියව මුහුණ දීමෙන් හා ආහාර පද්ධති පරිවර්තනය මඟින් දැරිය හැකි මිලකට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ලබා ගත හැකි අතර සාගින්න, ආහාර අනාරක්‍ෂණය සහ මන්දපෝෂණය අවසන් කිරීමේ බලවත් ගාමක බලවේගයක් බවට පත්විය හැකිය.

මෙම සන්දර්භය මත පදනම්ව, ආහාර පද්ධති පරිවර්තනය සඳහා අනුගමනය කළ යුතු මාර්ග හයක් තිබේ:

  1. ගැටුම්වලින් පීඩාවට පත් ප්‍රදේශවල මානුෂීය සංවර්ධන හා සාමය ගොඩනැගීමේ ප්‍රතිපත්ති ඒකාබද්ධ කිරීම.
  2. ආහාර පද්ධති හරහා දේශගුණික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කිරීම.
  3. ආර්ථික විපත් වලට ගොදුරු වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති අයගේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ශක්තිමත් කිරීම.
  4. පෝෂ්‍යදායි ආහාර වල මිල අඩු කිරීම සඳහා ආහාර සැපයුම් දාමයන් හරහා මැදිහත් වීම.
  5. දරිද්‍රතාවය සහ ව්‍යුහාත්මක අසමානතාවයන් හසු කර ගැනීම, මැදිහත් වීම දුප්පත් හිතවාදී හා ඇතුළත් බව සහතික කිරීම.
  6. මිනිස් සෞඛ්‍යයට හා පරිසරයට ධනාත්මක ලෙස බලපාන ආහාර රටාවන් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා ආහාර පරිසරය ශක්තිමත් කිරීම සහ පාරිභෝගික හැසිරීම් වෙනස් කිරීම.

එළඹෙන එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර පද්ධති සමුළුව (UN Food Systems Summit) සහ දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ COP26 සමුළුව සමඟ ආහාර පද්ධති පරිවර්තනය කිරීම තුළින් ආහාර සුරක්‍ෂිතතාව සහ පෝෂණය ඉහළ නැංවීම සඳහා 2021දී සුවිශේෂී අවස්ථාවක් ලබා දේ.

මෙම සිදුවීම් ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවය සහ මන්දපෝෂණය සෑම ආකාරයකින්ම තුරන් කිරීම සඳහා සහ සෑම දෙනාටම දැරිය හැකි මිලකට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ලබා දීම සඳහාත්, COVID-19 වසංගතයෙන් වඩා යහපත් ලෙස ඉදිරියට යාම සඳහාත් ආහාර පද්ධති වෙනස් කිරීමේ කැපවීම් උත්පාදනය කිරීමේ පෙර නොවූ විරූ අවස්ථාවකි.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානයේ නිල වෙබ් අඩවිය ඇසුරින් සම්පාදිත ලිපියකි.

Related Posts