අපේ නිර්දේශය නම් ඕනෑම රටකට පවතින අවදානම තවමත් ඉහළම මට්ටමින් පවතින බව සැලකිය යුතු බවයි – ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය
නව කොරෝනාවෛරසය “කිසිදා තුරන් නොවිය හැකි” බවට ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය (WHO) අනතුරු අඟවයි. මෙම වෛරසය ලෝකයෙන් තුරන් වන්නේ කවදාදැයි අනාවැකි පළ කිරීමට දරන උත්සාහයට එරෙහිව මෙම අනතුරු ඇඟවීම කරනු ලැබුවේ ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ, හදිසි අවස්ථා පිළිබඳ අධ්යක්ෂ, වෛද්ය මයික් රයන් විසිනි.
බදාදා (මැයි 13) පැවති කරුණු පැහැදිලි කිරීමක දී ඔහු තවදුරටත් කියා සිටියේ එන්නතක් සොයා ගැනීමට හැකියාවක් ලැබුනත් වෛරසය පාලනය කිරීම සඳහා “අති විශාල පරිශ්රමයක්” දැරීමට සිදුවනු ඇති බවය.
මේ වන විට නව කොරෝනාවෛරසය ආසාදනය වීම නිසා ලොව පුරා 300,000කට ආසන්න පිරිසක් මිය ගොස් ඇති අතර මිලියන 4.3කට අධික පිරිසකට ආසාදනය වූ බවට තහවුරු වී තිබේ.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය පවසන්නේ මොනවාද?
“මේ ගැන කතා කිරීම ඉතා වැදගත්. මේ වෛරසය අප අතර දිගටම පවතින තවත් වෛරසයක් බවට පත් විය හැකියි. එය කිසිදා ලොවින් තුරන් නොවන වෛරසයක් වෙන්නත් පුළුවන්.” ජිනීවා නුවර පැවති මාධ්ය සම්මන්ත්රණයක් අමතමින් වෛද්ය මයික් රයන් පැවසීය.
“HIV තුරන් වෙලා ගිහින් නැහැ. නමුත් ඒ වෛරසයට මුහුණ දීම සඳහා අපි හැඩ ගැහුණා.”
“මෙම වෛරසය අතුරුදහන් වන්නේ කවදාද යන්න පිළිබඳව” කිසිවෙකුට අනාවැකි පළ කළ හැකිවෙතැයි තමා විශ්වාස නොකරන බව ද හෙතෙම පැවසීය.
එන්නත් සොයා ගෙන තිබියදීත්…
මේ වන විට නව කොරෝනාවෛරසයට එරෙහිව එන්නත් 100කට අධික ප්රමාණයක් සංවර්ධනය වෙමින් පවතී.
නමුත් එන්නත් සොයා ගෙන තිබියදීත් සදහටම තුරන් කිරීමට නොහැකි වූ සරම්ප වැනි රෝග තවමත් ඇති බව වෛද්ය රයන් සිහිපත් කළේය.
මේ අතර ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ අධ්යක්ෂ ජනරාල්, විශේෂඥ වෛද්ය Tedros Adhanom Ghebreyesus අවධාරණය කර සිටියේ පරිශ්රමයක් දැරීම තුළින් මෙම වෛරසය පාලනය කර ගත හැකි බවය.
“ඉදිරි ගමන් මග තියෙන්නේ අපේ අතේ. එය හැම දෙනාගේම කාර්යභාරයක්. මේ වසංගතය නතර කිරීම සඳහා හැම දෙනාගේම සහයෝගය තිබිය යුතුයි,” ඔහු පැවසීය.
වසංගතයෙන් මිදීමට කාලයක්
මෙම මාධ්ය සම්මන්ත්රණය අමතමින් ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ වසංගත රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ මාරියා වැන් කර්කොෆ් ප්රකාශ කළේ මෙම වසංගතයෙන් මිදීමට කාලයක් ගතවනු ඇති බවට තේරුම් ගනිමින් ඒ සඳහා අපගේ මනස සකසා ගත යුතු බවය.
ඔවුන් මෙම කරුණු ඉදිරිපත් කළේ ඇතැම් රටවල් සිය ලොක්ඩවුන් නීති ලිහිල් කරමින් සහ තම ආර්ථිකය නැවත විවෘත කළ යුත්තේ කවදාද හා කෙසේද යන්න පිළිබඳව රාජ්ය නායකයන් සැලකිලිමත් වෙමින් සිටින අතරතුරය.
දෙවැනි වසංගත රැල්ලක්
කෙසේ නමුත් ලොක්ඩවුන් නීති ලිහිල් කිරීමේදී දෙවැනි වසංගත රැල්ලක් ඇති නොවන බවට සහතිකයක් දිය හැකි ක්රමවේදයක් නොමැති බවට ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ අධ්යක්ෂ ජනරාල්වරයා අනතුරු ඇඟවීය.
“විවිධ ක්රියාමාර්ග ඔස්සේ මේ තත්වයෙන් මිදීමට බොහෝ රටවල් කැමති වේවි. නමුත් අපේ නිර්දේශය නම් ඕනෑම රටකට පවතින අවදානම තවමත් ඉහළම මට්ටමින් පවතින බව සැලකිය යුතු බවයි” ඔහු ප්රකාශ කළේය.
මේ අතරතුර වෛද්ය මයික් රයන් ප්රකාශ කළේ “ලොක්ඩවුන් කිරීම හැම අතින්ම සාර්ථකයි කියන සහ ඒ නීති ඉවත් කිරීමෙන් සියල්ල ඉතා හොඳින් සිදුවේවි කියන අපූරු සිතුවිලි අසන්නට ලැබෙනවා. ඒ ක්රම දෙක තුළ ම අනතුර ගැබ්වෙලා තියෙනවා,” යනුවෙනි.
විශාදය සහ මානසික රෝග
මෙම වසංගත තත්වය හේතුවෙන් විශාදය සහ මානසික රෝග වැඩි වශයෙන් වාර්තාවන බවත් එය ප්රධාන වශයෙන් මානසික සෞඛ්යය සේවා සඳහා නිසි පහසුකම් නොමැති රටවලට බලපානු ඇති බවටත් ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය අනතුරු ඇඟවීය.
එම නිසා මෙම වසංගතය මැඬලීම සඳහා සමස්ථ ක්රියාමාර්ග අතරට මානසික සෞඛ්ය සේවාවන් ද එක්කරන ලෙස එම සංවිධානය සියලු රටවල ආණ්ඩුවලින් ඉල්ලීමක් කළේය.
කොරෝනා වෛරස් වසංගතය ලෝක මට්ටමින් මහජන මානසික ආතතියකට හේතු වී ඇතැයි එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ද පවසයි.
ඒ සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුරටත් කරනු පැහැදිලි කරන එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ‘කොරෝනා වෛරසයට ප්රතිචාර දැක්වීමේ ප්රධාන කාර්යභාරයේ කොටසක් වශයෙන් මහජන මානසික සෞඛ්යය සඳහා ආධාර වෙන් කරන ලෙස ලෝකයේ රටවලින් ඉල්ලීමක් කළේය.
ඒ පිළිබඳව බීබීසිය විසින් පළ කරනු ලැබ ඇති වීඩියෝ පටයකට අදහස් දක්වන පිරිසක් ඔවුන් ‘ලොක්ඩවුන් ‘ කාල සීමාවේ පසුවෙන තත්වය විස්තර කර තිබිණ.
රාමදාන් සමයේ තමන්ට වෙනදාට වඩා වෙනත් ආකාරයකට ආගමික කටයුතුවල නිරතවීමට සිදු වූ බව ඔවුන් අතර වූ එක් කාන්තාවක් පවසන අතර, පවතින වාතාවරණය යටතේ, තමන්ට මානසික සායන සඳහා යොමුවීමට සිදුවූයේ අන්තර්ජාලය හෝ වීඩියෝ තාක්ෂණය ඔස්සේ බවත් එහිදී සඳහන් විය.
මෙම වාර්තාව අද (14) දින බී.බී.සී සන්දේශය වෙබ් අඩවියේ පළ වූවකි. කාලීනභාවය සලකා එය සම්පූර්ණයෙන්ම උපුටා ගෙන මෙහි පළ කරන ලදි – ප්රධාන සංස්කාරක
