කොරෝනා වෛරසයට එරෙහිව සංවර්ධනය කළ එන්නතක, අත්හදා බැලීමේ පළමු පියවර සාර්ථක වූ බව බ්‍රිතාන්‍යයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්‍යාඥයන් පිරිසක් නිවේදනය කිරීමෙන් අනතුරුව ඒ පිළිබඳව නව බලාපොරොත්තු සහිත පුවත් පළවිය.
මෙම වසංගතයට එරෙහිව තැනුණු එන්නත් විස්සකට අධික ප්‍රමාණයක් මේ වනවිට මිනිස් දේහය තුළ අත්හදා බැලෙමින් පවතින අතර ඉහත කී පුවත පළ වූයේ ඉන් එක් එන්නතක් පිළිබඳවය.
මීට අමතරව, කොරෝනාවෛරසයට එරෙහිව තවත් එන්නත් 140ක් පමණ ලොව පුරා සංවර්ධනය වෙමින් පවතී.
පවතින වසංගතයට තිත තැබීම සඳහා හැකි ඉක්මණින් එන්නතක් සාර්ථක වනු දැකීම කාගේත් ප්‍රාර්ථනය වුවද ඉන් ඇතිවිය හැකි අතුරු බලපෑම් කවරේදැයි යන්න පිළිබඳව බොහෝ දෙනා විමසිලිමත් වෙති. ප්‍රශ්න නගති.
ඉන් ප්‍රධාන ප්‍රශ්න කීපයකට, බීබීසීයේ සෞඛ්‍ය පුවත් පිළිබඳ සංස්කාරක මයිකල් රොබට්ස් පිළිතුරු දුන්නේ ය.
මෙම එන්නත සියට සියයක් ආරක්ෂිතද? ක්‍රියාවලිය වේගවත් කිරීම නිසා අනවශ්‍ය අතුරු බලපෑම් ඇතිවේද?
අලුතින් සොයා ගන්නා එන්නත් සාමාන්‍ය ජනතාවට ලබා දීමට පෙර දැඩි පරීක්ෂාවකට ලක් කෙරෙනු ඇත.
මේ අවස්ථාවේදී කොරෝනා වෛරසය වෙනුවෙන් තැනෙන එන්නත් අතිශය වේගවත් ක්‍රියාවලියකට භාජනය වී ඇති නමුත් එය ආරක්ෂිත ද යන්න තහවුරු කර ගැනීම සඳහා සිදු කෙරෙන සියලු පරීක්ෂාවන්, සායනික අත්හදා බැලීම් තුළ සිදු කරමින් පවතී.
සෑම වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරයක ම අතුරු බලපෑම් පවතී. කොරොනාවෛරස එන්නත ද එසේමය.
සෑම එන්නතක ම පවතින අතුරු බලපෑම් බොහොමයක් ඉතා සුළු කොට තැකිය හැකි ඒවාය. ඒ අතර එන්නත ලබා දුන් ස්ථානය ඉදිමීම හෝ ඒ අවට සම රත් පැහැ ගැන්වීම විය හැකිය.
සාමාන්‍ය සෙම්ප්‍රතිශ්‍යා උණ සඳහා 2019 සහ 2020 යන වසරවල නිෂ්පාදනය වූ එන්නත් covid 19 රෝගය සඳහා අත්හදා බලා තිබේ ද?
සෙම්ප්‍රතිශ්‍යා උණ සඳහා නිපදවා ඇති එන්නත ලබාගැනීමෙන් කොරෝනාවෛරසයෙන් ආරක්ෂා විය නොහැක.
ඉන්ෆ්ලුවෙන්සාව සහ covid 19 යනු එකිනෙකට වෙනස් රෝග දෙකක් වන අතර එය ඇතිකරවන වෛරසය ද එකිනෙකට සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් ය.
අවයව බද්ධයක් සිදුකර ඇති පුද්ගලයන් සඳහා කොරෝනාවෛරස එන්නත ලබා දීම සුදුසුද?
කොරෝනාවෛරසයට එරෙහිව තැනුණු විවිධ වර්ගයේ එන්නත් කිහිපයක්ම මේ වන විට විද්‍යාඥයන් විසින් අත්හදා බලමින් සිටිනු ලැබේ.
ඒවා අසාර්ථක වුවහොත් ඉන් කුමන එන්නත වැඩිම ප්‍රතිඵල ලබා දෙන්නේදැයි තවමත් පැහැදිලි නැත. විවිධ පුද්ගලයන් සඳහා විවිධ ගණයේ එන්නත් සුදුසු විය හැක.
ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් වී සිටින පුද්ගලයන් මත මෙම එන්නත් අත්හදා බලමින් සිටින අතර එහි ප්‍රතිඵල ලබා ගැනීමට කලක් ගතවනු ඇත.
අභ්‍යන්තර අවයව බද්ධ කළ පුද්ගලයකුට ඇතැම් විට අඩපණ කරන ලද සජීවී බැක්ටීරියා හෝ වෛරස සහිත එන්නත් සුදුසු නොවිය හැක.
කොරෝනාවෛරසය කාලයත් සමග වෙනස් වීම් වලට භාජනය වන්නේ නම් මේ අත්හදා බලමින් පවතින එන්නත් ප්‍රතිඵලදායක වේද?
මේ වන විට අත්හදා බැලෙමින් පවතින්නේ දැනට ජනතාව අතර සංසරණය වෙමින් පවතින කොරෝනාවෛරස මාදිලි ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් සංවර්ධනය කරන ලද එන්නත් ය.
වෛරස කාලයත් සමඟ වෙනස් විය හැකි බව සැබවි. නමුත් මෙම එන්නත් වල කාර්යක්ෂම බව අඩපණ කිරීමට එය බලපානු ඇතැයි සිතිය නොහැක.
වෛරසයේ වෙනස් වීම කෙතරම් බරපතළ මට්ටමින් සිදු වේද යන්න මත මෙය රඳා පවතිනු ඇත.
අත්හදා බැලීම් 23 ක්
ලොව පුරා කොරෝනාවෛරස එන්නත් සායනික අත්හදා බැලීම් 23 ක් ක්‍රියාත්මක වෙමින් තිබේ.
ඒ අතරින් යම් එන්නතක් සාර්ථක වී ඇත්දැයි අපට දැනගත හැකි එකම ක්‍රමය නම්, ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් වූ පුද්ගලයන්ට එය ලබා දීමෙන් පසු ඔවුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයේදී කොරෝනාවෛරසයට නිරාවරණය වී ආසාදනය නොවන්නේ නම් පමණි.
කෙසේ නමුත් නව කොරෝනාවෛරසය වෙනුවෙන් නිපදවෙන එන්නතක පැවතිය හැකි අතුරු ආබාධ පිළිබඳව නිගමනයකට එළඹිය හැක්කේ ඒ පිළිබඳව කෙරුණු සායනික පරීක්ෂණවලින් අනතුරුව ය.
මේ පිළිබඳව ඖෂධ නියාමකයන් දැඩි අවධානයකින් පසුවනු ඇත.
එන්නතක් නිෂ්පාදනය කළහොත් එහි මුල් අවධිය තුළ සැපයුම සීමා සහිත වනු ඇත. එම නිසා පළමු තොග භාවිතය පිළිබඳව ප්‍රමුඛතාව තීරණය කළ යුතුව පවතී.
කොවිඩ් – 19 රෝගීන් සමඟ සමීපව කටයුතු කරන සෞඛ්‍ය සේවකයන් ප්‍රමුඛතා ලැයිස්තුවේ ඉහළින් ම සිටිනු ඇත.
නව කොරෝනාවෛරසයේ බලපෑම මාරාන්තික වී ඇත්තේ වයස්ගත පුද්ගලයන්ට ය. මෙම එන්නත එම වයස් කාණ්ඩයට සාර්ථකව ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ නම් ඔවුන්ට ද ප්‍රමුඛතාව හිමි වනු ඇත.
කෙසේ නමුත්, වයස්ගත පුද්ගලයන් සමඟ වාසය කරන්නන් හෝ ඔවුන් රැකබලා ගන්නා උදවියට මෙම එන්නත ලබා දීම වඩා යහපත් විය හැක.
Text by bbc sandesaya
