ෆයිසර් සහ එහි හවුල්කරු බයෝ එන්ටෙක් (Pfizer and its partner BioNTech) අද (20) දින ඔවුන්ගේ කොවිඩ් -19 එන්නත සඳහා එක්සත් ජනපදයේ හදිසි අවසරයක් ඉල්ලා අදාළ වාර්තා භාර දී ඇත.
එන්නත භාවිතයට ගැනීම ආරක්ෂිතද යන්න තීරණය කිරීම එක්සත් ජනපද ආහාර හා ඖෂධ පරිපාලනයේ US Food and Drug Administration (FDA) කාර්යය වනු ඇත.
දත්ත අධ්‍යයනය කිරීමට FDA කොපමණ කාලයක් ගනී ද යන්න පැහැදිලි නැත. කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජනපද රජය දෙසැම්බර් මස මුල් භාගයේදී එන්නත අනුමත කිරීමට අපේක්ෂා කරයි.
උසස් පරීක්ෂණයක දත්ත වලින් පෙනී ගියේ එන්නත වයස අවුරුදු 65 ට වැඩි වැඩිහිටියන්ගෙන් 94% ක් ආරක්ෂා කරන බවයි.
මෙම එන්නතෛ් සායනික අත්හදා බැලීම්වලට ලොව පුරා පුද්ගලයින් 41,000 ක් සම්බන්ධ විය. අඩකට එන්නත ලබා දුන් අතර, අඩකට ව්‍යාජ එන්නත් ලබාදීම සිදුවිය.
එක්සත් රාජධානිය මාත්‍රාව මිලියන 40 ක් කලින් ඇණවුම් කර ඇති අතර වසර අවසාන වන විට මිලියන 10 ක් ලබා ගත යුතුය.
ඉතින් අපට එන්නත් බලාපොරොත්තු විය හැක්කේ කවදාද?
ලබන මාසයේ මුල් භාගයේදී FDA අවසරය ලැබෙන්නේ නම්, ෆයිසර් සහ බයෝ එන්ටෙක් “එන්නත පැය කිහිපයක් ඇතුළත බෙදා හැරීමට සූදානම් වනු ඇත” යනුවෙන් සමාගම් දෙක පවසයි.
එන්නත සංවර්ධනය සඳහා මෙය ඉතා ඉක්මන් වනු ඇත. (ජාන කේතය විස්තර කර මාස 10 ක් ඇතුළත) සාමාන්‍ය ප්‍රතිපාදන තුළ එන්නතක් සදහා එක්සත් ජනපදයේ අනුමැතිය ලබා ගැනීමට වසර අටකට ආසන්න කාලයක් ගත වේ.
ෆයිසර් ප්‍රධාන විධායක ඇල්බට් බෝර්ලා පසුගිය බ්‍රහස්පතින්දා කියා සිටියේ ‘‘හදිසි භාවිතය සඳහා කොවිඩ් -19 එන්නත ලොවට ලබා දීමේ අපගේ ගමනේ සන්ධිස්ථානයක්” බවයි.
මූලික මාත්‍රාවන් හිඟ වනු ඇති අතර, රෝග පාලනය හා වැළැක්වීමේ මධ්‍යස්ථාන (සීඩීසීපී) විසින් පළමුවැන්නා කවුදැයි තීරණය කරනු ඇත.
යුරෝපා කොමිසමේ සභාපති උර්සුලා වොන් ඩර් ලේන් පැවසුවේ යුරෝපා සංගමයට ද මෙම වසර අවසාන වන විට එන්නත ලබා ගැනීමට හැකිවනු ඇති බවයි.
නමුත් අවවාද නිකුත් කිරීම ද සිදුවේ.
ලන්ඩන් සනීපාරක්ෂක හා නිවර්තන වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ (London School of Hygiene & Tropical Medicine) ඖෂධවේදය පිළිබඳ මහාචාර්ය ස්ටීවන් එවාන්ස් පැවසුවේ FDA සහ යුරෝපීය ඖෂධ ඒජන්සිය (ඊඑම්ඒ) යන දෙකම “ඉතා පරෙස්සමින් ඇගයීමක් කරනු ඇති” බවයි.
බීබීසී සෞඛ්‍ය වාර්තාකරු නයෝමි ග්‍රිම්ලි පවසන්නේ මෙම එන්නත තවමත් පුළුල් ලෙස භාවිතයෙන් බැහැරව ඇති බවයි. ඒ අවම වශයෙන් එය මීට පෙර කිසි විටෙකත් අනුමත නොකළ පර්යේෂණාත්මක තාක්‍ෂණයක් අනුගමනය කරන නිසා නොවේ.
එය කෙතරම් ඵලදායීද?
පසුගිය සතියේ ෆයිසර් සහ බයෝ එන්ටෙක් විසින් මූලික දත්ත ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර මෙම එන්නත මගින් කොවිඩ් -19 ට එරෙහිව 90% ක ආරක්ෂාවක් ලබා දෙන අතර ආරක්ෂිත ගැටළු නොමැති බව ප්‍රකාශ කළේය.
බදාදා නිකුත් කරන ලද දත්ත වලින් 95% ක ඵලදායීතාවයක් යෝජනා විය.
මෙම ඵලදායීතාවය වයස් කාණ්ඩ අතර (වැඩිහිටියන්ගේ අවදානම සැලකිල්ලට ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ) මෙන්ම ජනවාර්ගික හා ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය අතර ද වේ.
එන්නතෙහි ඇත්තේ මෘදු හා මධ්‍යස්ථ හා කෙටි කාලීන අතුරු ආබාධ පමණි.
එය ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය පුහුණු කිරීම සඳහා වෛරසයේ ජාන කේතයේ කොටසක් ශරීරයට එන්නත් කිරීම ඇතුළත් වන mRNA නමින් පර්යේෂණාත්මක ප්‍රවේශයක් භාවිතා කරයි.
ප්‍රතිදේහ සහ ටී සෛල ශරීරය විසින් කොරෝනා වයිරසයට එරෙහිව සටන් කරයි.
එක්සත් ජනපදයේ කෝවිඩ් තත්වය
එක්සත් ජනපදයේ මේ සතියේ කොරෝන වෛරස් රෝගයෙන් 250,000 ක් මිය ගොස් ඇති අතර එය ලොව විශාලතම සංඛ්‍යාවයි. එක්සත් ජනපදයේ කොවිඩ්-19 ආසාදිතයින් සංඛ්‍යාව මිලියන 11.7කි.
පසුගිය සතිය පුරා ආසාදන ද ඉහළ ගොස් ඇති අතර එය දිනපතා වාර්තාගත ඉහළ මට්ටමකට ළඟා වී තිබේ.
බොහෝ ප්‍රදේශවල සෞඛ්‍ය පද්ධතිය තාවකාලික වාට්ටු නිර්මාණය කිරීමත් සමඟ සාර්ථකව කටයුතු කිරීමට වෙහෙස ගනිමින් සිටී. සීඩීසීපී විසින් ඇමරිකානුවන් නිවාඩු කාලය තුළ සංචාරය කිරීමෙන් වළකින ලෙස “දැඩි නිර්දේශයක්” නිකුත් කර තිබේ.
සෙනසුරාදා සිට කැලිෆෝනියාවේ ජනගහනයෙන් බහුතරයක් සඳහා 22:00 සිට 05:00 දක්වා නිවසේ ඇඳිරි නීතිය පනවනු ඇති අතර ඔහියෝ, මිනසෝටා සහ නිව්යෝර්ක් වැනි ප්‍රාන්තවල දැඩි සීමාවන් පනවා ඇත.
සංවර්ධනය කරනු ලබන වෙනත් එන්නත් මොනවාද?
එක්සත් ජනපද සමාගමක් වන මෝඩර්නා විසින් නිපදවන ලද එන්නතක් පිළිබඳ දත්ත ද 95%කට ආසන්න ආරක්ෂාවක් යෝජනා කරයි. එය ද mRNA ප්‍රවේශය භාවිතා කරයි.
සංවර්ධනය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල එය ෆයිසර් / බයෝ එන්ටෙක් එන්නතට වඩා බොහෝ පසුපසින් නොසිටින බව විශ්වාස කෙරේ.
ඔක්ස්ෆර්ඩ් සරසවියේ / ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නත (AstraZeneca vaccine) තවමත් පරීක්ෂාවට ලක්ව ඇති නමුත් වැඩිහිටියන් තුළ ප්‍රබල ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් සහිතව යහපත් ප්‍රතිඵල ලබා දී ඇත. එක්සත් රාජධානිය මාත්‍රා මිලියන 100 ක් ඇණවුම් කර ඇත.
එය නිපදවා ඇත්තේ චිම්පන්සියන්ගෙන් ලැබෙන සාමාන්‍ය සීතල වෛරසයක (common cold virus) දුර්වල වූ අනුවාදයකින් වන අතර එය මිනිසුන් තුළ වර්ධනය නොවන ලෙස වෙනස් කර ඇත.
රුසියාවේ ‘ස්පුට්නික්‘ නමින් හැදින්වෙන එන්නත අත්හදා බැලීමෙන් ලැබෙන ප්‍රතිඵලද ඒ හා සමානය. එය ඔක්ස්ෆර්ඩ් එන්නත මෙන් ක්‍රියා කරයි.
අනෙකුත් එන්නත් චීනයේ සහ රුසියාවේ ප්‍රමාද පරීක්ෂණ අවධියේ පවතී.
2020 නොවැම්බර් 20 බී.බී.සී වාර්තාවකි – සැකසු – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
