‘සුව කිරීමට වඩා වැළැක්වීම හොඳය – Prevention is better than cure.. එබැවින් ඕනෑම වෛරසයකට හෝ රෝගයකට එරෙහිව සටන් කිරීමට ප්‍රතිශක්තිය වැඩි කිරීම නුවණට හුරුය.
කොරෝනා වසංගතය ලොව පුරා ජනතාවගේ ජීවිත අවුල් කර තිබේ. වෛද්‍යවරුන් හා විද්‍යාඥයින් පවසන පරිදි, කොවිඩ්-19 වෛරසයට එරෙහි හොඳම ආරක්ෂාව වන්නේ වෛරසයට එරෙහිව සටන් කළ හැකි සෞඛ්‍ය සම්පන්න ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් තිබීමයි. සමහර ආහාර සහ වෙනත් දෑ ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ශක්තිමත්ව තබා ගැනීමට උපකාරී වේ.
එහෙත් සෞඛ්‍ය අංශ විසින් නිර්දේශ කර ඇති සියලු පූර්වාරක්ෂාවන් ගත යුතු බව ඔබ අමතක නොකළ යුතුය. සමාජ දුරස්ථභාවය හැර වෙනත් කිසිදු අතිරේකයක්, ආහාර වේලක් හෝ වෙනත් ජීවන රටා වෙනස් කිරීමක් සහ නිසි සනීපාරක්ෂක පිළිවෙත් මඟින් COVID-19 වලින් ඔබව ආරක්ෂා කළ නොහැකි බව වටහා ගැනීම විශේෂයෙන් වැදගත් වේ.
වර්තමානයේදී, COVID-19 වලින් ආරක්ෂා වීමට කිසිදු අතිරේකයක් භාවිතා කිරීමට කිසිදු පර්යේෂණයක් සහාය නොදක්වයි. නමුත් මේ ඕනෑම ආකාරයකින් වෛරසයක් හෝ රෝගයක් සමඟ සටන් කිරීමට හා වැළැක්වීමට නිරෝගීව සිටීම සඳහා අපගේ ප්‍රතිශක්තිය වැඩි කිරීම අපගේ යුතුකමයි:
සුදුළූණු ලෝකයේ සෑම ආහාරයකම පාහේ දක්නට ලැබේ. මුල් ශිෂ්ඨාචාරවල ජනතාව ආසාදනවලට එරෙහිව සටන් කිරීමේදී එහි වටිනාකම හඳුනා ගත්තේය. සුදුළූණු ආහාරයට ගැනීමෙන් ධමනි ඝන වීම මන්දගාමී විය හැකි අතර එය රුධිර පීඩනය අඩු කිරීමට (lower blood pressure) උපකාරී වන බවට දුර්වල සාක්ෂි තිබේ. සුදුළූණු වල ප්‍රතිශක්තීකරණ ගුණ ඇති බව පෙනෙන්නේ ඇලිසින් (allicin) වැනි සල්ෆර් අඩංගු සංයෝගවල අධික සාන්ද්‍රණයකිනි.
පැඟිරි පලතුරු – Citrus fruits
බොහෝ අය සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව වැළඳුණු පසු කෙලින්ම විටමින් සී වෙත හැරේ. එයට හේතුව එය ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ගොඩනැගීමට උපකාරී වන බැවිනි. විටමින් සී ආසාදන වලට එරෙහිව සටන් කිරීමට ප්‍රධාන වන සුදු රුධිරාණු නිපදවීම වැඩි කරයි. සෑම පැඟිරි කුලයේ පලතුරකම පාහේ විටමින් සී අඩංගු වේ. ජනප්‍රිය පැඟිරි කුලයේ පලතුරු අතරට ඇතුළත් වන්නේ: මිදි, දොඩම්, ක්ලෙමන්ටයින්, ටැංජරීන්, ලෙමන්, දෙහිය. විටමින් සී ඔබට ඉක්මනින් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාෙවන් සුවය ලබා ගැනීමට උපකාරී වනු ඇත, එය COVID 19 ට එරෙහිව ඵලදායී බවට කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැත.
ඉඟුරු
බොහෝ අය අසනීප වූ පසු හැරෙන තවත් අමුද්‍රව්‍යයක් වන්නේ ඉඟුරු ය. ඉඟුරු දැවිල්ල අඩු කිරීමට උපකාරී වන අතර එමගින් උගුරේ අමාරුව සහ ගිනි අවුලුවන රෝග අවම කර ගත හැකිය. ඉඟුරු ඔක්කාරය පාලනය සඳහාද උපකාරී වේ. එය බොහෝ පැණිරස අතුරුපස වල භාවිතා වන අතර, ඉඟුරු ඉස්ම මගින් නිදන්ගත වේදනාව අඩු කර ගත හැකි අතර කොලෙස්ටරෝල් අඩු කිරීමේ ගුණ ද එහි ඇත.
කහ
‘කහ‘ බොහෝ ව්‍යංජන වල ප්‍රධාන අමුද්‍රව්‍යයක් ලෙස භාවිත වේ. ඔස්ටියෝ ආතරයිටිස් osteoarthritis සහ රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස් rheumatoid arthritis යන දෙකටම ප්‍රතිකාර කිරීමේදී ප්‍රති-ගිනි අවුලුවන ද්‍රව්‍යයක් ලෙස වසර ගණනාවක් තිස්සේ කහ භාවිතා කර ඇත. කහවලට එහි සුවිශේෂී වර්ණය ලබා දෙන කර්කුමින් curcumin ඉහළ සාන්ද්‍රණයකින් ව්‍යායාම මගින් ඇතිවන මාංශ පේශි හානිය අවම කර ගත හැකි බව පර්යේෂණවලින් හෙළි වී තිබේ. කහ ප්‍රතිශක්තිකරණ ඔසුවක් (සත්ව අධ්‍යයනයන්ගෙන් සොයාගැනීම් මත පදනම්ව) සහ ප්‍රතිවෛරසයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වන බව විශ්වාස කරන නමුත් ඒ ගැන තවත් පර්යේෂණ අවශ්‍ය බව විශේෂඥ මතයයි.
ආමන්ඩ්
සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව වැළැක්වීම සහ සටන් කිරීම සඳහා විටමින් ඊ සහ විටමින් සී වැදගත් වේ. කෙසේ වෙතත්, මෙම ප්‍රබල ප්‍රතිඔක්සිකාරක විටමින් ද්විත්වය සෞඛ්‍ය සම්පන්න ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියකට ප්‍රධාන වේ. එය මේද-ද්‍රාව්‍ය විටමින් (fat-soluble vitamin වර්ගයකි, එයින් අදහස් කරන්නේ මේදය නිසි ලෙස අවශෝෂණය කර ගැනීම අවශ්‍ය බවයි. ආමන්ඩ් වැනි ඇට වර්ග විටමින් වලින් පිරී ඇති අතර සෞඛ්‍ය සම්පන්න මේද (healthy fats) ද ඇත.
නිවිති
නිවිති විටමින් සී වලින් පමණක් පොහොසත් නොවේ. එය ප්‍රතිඔක්සිකාරක සහ බීටා කැරොටින් වලින් පිරී ඇති අතර එමඟින් අපගේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ ආසාදන සමග සටන් හැකියාව වැඩි කරයි. නිවිති හැකි තරම් සුළු වශයෙන් පිසින විට එහි පෝෂ්‍ය පදාර්ථ රඳවා තබා ගැනීමය හැකි වේ. කෙසේ වෙතත්, සැහැල්ලු ඉවුම් පිහුම් මඟින් විටමින් A අවශෝෂණය කර ගැනීම පහසු කරවන අතර අනෙකුත් පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ඔක්සලික් අම්ලයෙන් (oxalic aci) ලබා ගත හැකිය.
පැපොල්
පැපොල් යනු විටමින් සී උපරිමව ඇති තවත් පලතුරකි. ඔබට පැපොල් මධ්‍යස්ථ ප්‍රමාණයක් ආහාරයට ගැනීම මගින් දිනපතා නිර්දේශිත විටමින් සී ප්‍රමාණය මෙන් දෙගුණයක් ලබා ගත හැකිය. පැපොල් වල ආහාර ජීර්ණ එන්සයිමයක් ඇති අතර එය ප්‍රති-ගිනි අවුලුවන බලපෑම් ඇති කරයි. පැපොල් වල ඉහළ මට්ටමේ පොටෑසියම්, මැග්නීසියම් සහ ෆෝලේට් ප්‍රමාණයක් ඇති අතර ඒවා සියල්ලම ඔබේ සමස්ත සෞඛ්‍යයට හිතකර වේ.
කීවි-Kiwi
පැපොල් මෙන් කිවිස් ද ස්වභාවිකවම ෆෝලේට්, පොටෑසියම්, විටමින් කේ සහ විටමින් සී ඇතුළු අත්‍යවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථවලින් පිරී ඇත.
හරිත තේ- Green tea
හරිත හා කළු තේ යන දෙකම ප්‍රතිඔක්සිකාරක වර්ගයක් වන ෆ්ලේවනොයිඩ් (antioxidant) වලින් පිරී ඇත. හරිත තේ සැබවින්ම විශිෂ්ට වන්නේ එහි ප්‍රබල ප්‍රතිඔක්සිකාරකයක් වන ‘එපිගල්ලොකැටෙචින් ගැලට්‘ (epigallocatechin gallate (EGCG) මට්ටම ඉහළ නිසාය. අධ්‍යයනවලදී, EGCG ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාකාරීත්වය වැඩි දියුණු කරන බව පෙන්වා දී ඇත. පැසවීම ක්‍රියාවලිය මගින් කළු තේ හරහා යන ඊජීසීජී විශාල ප්‍රමාණයක් විනාශ කරයි. අනෙක් අතට හරිත තේ පැසවීම සිදු නොකෙරේ, එබැවින් EGCG සංරක්ෂණය කර ඇත.
බ්රොකොලී-Broccoli
බ්රොකොලි විටමින් සහ ඛනිජ වලින් පරිපූර්ණ වී ඇත. විටමින් ඒ, සී සහ ඊ මෙන්ම තන්තු සහ තවත් බොහෝ ප්‍රතිඔක්සිකාරක වලින් පිරී ඇති බ්රොකොලි යනු ඔබේ පිඟානට දැමිය හැකි සෞඛ්‍ය සම්පන්න එළවළු වලින් එකකි. එහි බලය නොවෙනස්ව තබා ගත හැකි ප්‍රධාන දෙය නම් එය හැකි තරම් සුළු වශයෙන් පිසීමයි. (වඩා හොඳ අමුවෙන් ආහාරයට එක්කර ගැනීමයි)
සුරියකාන්ත ඇට
සූරියකාන්ත බීජ පොස්පරස්, මැග්නීසියම් සහ විටමින් බී -6 සහ ඊ ඇතුළු පෝෂ්‍ය පදාර්ථ වලින් පිරී ඇත. ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරිත්වය නියාමනය හා පවත්වා ගැනීම සඳහා විටමින් ඊ වැදගත් වේ. විටමින් E වැඩි ප්‍රමාණයක් ඇති අනෙකුත් ආහාර අතර අලිගැට පේර සහ තද කොළ පැහැති පළා වර්ග සහ එළවළු ද ඇතුළත් වේ. සතුන් පිළිබඳව බොහෝ දුරට සිදු කරන ලද විවිධ අධ්‍යයනයන් මගින් සූකර උණ (H1N1) වැනි වෛරස් ආසාදනවලට එරෙහිව සටන් කිරීමේ හැකියාව පිළිබඳව සොයා බලා ඇත.
යෝගට්
රසකාරක සහ සීනි යොදා ඇති වර්ගයට වඩා සරල යෝගට් (plain yogurt) ලබා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. පලතුරු හා මී පැණි බින්දු සමඟ සරල යෝගට් රස කර ගත හැකිය. යෝගට් ද විටමින් ඩී සඳහා හොඳ ප්‍රභවයක් විය හැකිය. එබැවින් මෙම විටමින් සමඟ ශක්තිමත් කළ වෙළඳ නාම තෝරා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. විටමින් ඩී ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය නියාමනය කිරීමට උපකාරී වන අතර රෝග වලට එරෙහිව අපගේ ශරීරයේ ස්වාභාවික ආරක්ෂාව වැඩි කරයි. COVID-19 කෙරෙහි එහි ඇති විය හැකි බලපෑම් අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා සායනික අත්හදා බැලීම් පවා සිදු වෙමින් පවතී.
රතු බෙල් පෙපර්-Red bell peppers
රතු බෙල් පෙපර් වල Florida orangeවල (45 mg) මෙන් විටමින් සී (127 mg) 3 ගුණයක් පමණ අඩංගු වේ. එය ‘බීටා කැරොටින් (beta carotene) වලින් පොහොසත්ය. ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ඉහළ නැංවීමට අමතරව, විටමින් සී නිරෝගී සමක් පවත්වා ගැනීමට ඔබට උපකාරී වේ. ඔබේ ශරීරය විටමින් A බවට පරිවර්තනය කරන බීටා කැරොටින් ඔබේ ඇස් සහ සම නිරෝගීව තබා ගැනීමට උපකාරී වේ.
හතු
තවත් බොත්තම් හතු අනුභව කරන්න. හතු වල සෙලේනියම් selenium, රයිබොෆ්ලැවින් riboflavin සහ නියාසින් niacin වැනි බී විටමින් අඩංගු වේ. මෙම ඛනිජ හා විටමින් ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතියට ඉහළ ස්වරූපයෙන් ක්‍රියා කිරීමට අවශ්‍ය වේ. ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩි කරන ‘පොලිසැකරයිඩ – polysaccharides සීනි වැනි අණු ද හතු වල ඉහළ ය.
පැණි කොමඩු
කොමඩු යනු ප්‍රතිශක්තිකරණ බූස්ටරයකි. කොමඩු යුෂ කෝප්ප දෙකක පොටෑසියම් මිලිග්‍රෑම් 270 ක් ද, විටමින් ඒ දෛනික අවශ්‍යතාවෙන 30% ක් ද, විටමින් සී අවශ්‍යතාවෙන් 25% ක් ද අඩංගුවේ. කොමඩු වල කැලරි වැඩි නොවේ. කොමඩු යුෂ කෝප්ප 02ක් මගින් ලැබෙන්නේ කැලරි 80 ක් පමණි. කොමඩු විටමින් බී 6 සහ ග්ලූටතයෝන් (glutathione) ද සපයයි. නිසි ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා ශරීරයට මෙම විටමින්, පෝෂ්‍ය පදාර්ථ හා ග්ලූටතයෝන් වැනි සංයෝග අවශ්‍ය වේ.
බතල
බලත සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයක් ආහාරයට ගැනීම මගින් දෛනික විටමින් A අවශ්‍යතාවෙන් 120% ක් සහ විටමින් C හි දෛනික අවශ්‍යතාවෙන් 30% ක් ලබාගත හැකිය. මෙම විටමින් ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා ඉතා වැදගත් වන අතර ඔබේ සමට විශිෂ්ටයි. බතල යනු කොලෙස්ටරෝල් රහිත සහ මේද රහිත ආහාරයකි, එබැවින් ඔබට වරදකාරී හැඟීමකින් තොරව සියලු ප්‍රයෝජනවත්, ප්‍රතිශක්තිකරණ-විටමින් බතල මගින් ලබාගත හැකිය. බතල මගින් ඔබට ‘තන්තු‘ ද සපයයි.
දෙළුම් යුෂ
දෙළුම් යුෂවල උණ, හර්පීස් සහ වෙනත් වෛරස් වලට එරෙහිව ප්‍රතිවෛරස් ගුණ ඇත. හානිකර වෛරස් හා බැක්ටීරියා වලට එරෙහිව සටන් කිරීමට අමතරව, දෙළුම් යුෂ තුළ බිෆිඩොබැක්ටීරියම් සහ ලැක්ටොබැසිලස් (Bifidobacterium and Lactobacillus) ඇතුළු ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ඉහළ නවංවන ශක්තිය ද ඇත.
පලතරු සහ එළවළු ඇතුළු ආහාර මගින් පමණක් ඔබට ඔබේ ප්‍රතිශක්තිකරණ ශක්තිය ඉහළ නංවා ගැනීමට නොහැකිය. ඒවා සමග පහත දැක්වෙන දේවල් ද අනුගමනය කළ යුතුය.
ප්‍රමාණවත් කරම් නිදාගන්න
අපගේ ශරීරයට විවේක ගැනීමට හා නැවත ආරෝපණය කිරීමට නින්ද අවශ්‍යයි. ප්‍රමාණවත් නින්දක් නොමැති විට හෘද රෝග, ඇල්සයිමර් රෝගය සහ තරබාරුකම වැනි බරපතල සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇතිවීමේ අවදානමක් ඇත. නින්ද නොයෑම ද මර්දනය කරන ලද ප්‍රතිශක්තිකරණ ක්‍රියාකාරිත්වයට සම්බන්ධ වේ. එක් අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ රාත්‍රියට පැය පහකටත් වඩා අඩු කාලයක් නිදා සිටින අය වැඩිපුර නිදාගන්නා අය සමඟ සසඳන විට මානසික ආතතියෙන් පීඩා විඳීමට ඇති ඉඩකඩ වැඩි බවයි.
ජලය පානය කරන්න
ජලය අගනා ප්‍රතිශක්තිකරණ ඔසුවකි. අප දිනකට වතුර වීදුරු අටක් පානය කළ යුතු බව අපගෙන් බොහෝ දෙනෙක් අසා ඇත. එය කිරීමට අපහසු විය හැකිය. ඒ වෙනුවට, ඔබ අවදි වන විට වතුර වීදුරුවක් පානය කිරීමට උත්සාහ කරන්න. ඔබේ ශරීරය නිදාගැනීමෙන් පසු විජලනය වී ඇත. එබැවින් මෙය විජලනයෙන් මිදීමට හොඳ ක්‍රමයකි.
ආතතිය අඩු කර ගන්න
මානසික ආතතිය Stress ශක්තිමත්ව සිටීමට ඔබට ඇති හැකියාව අඩු කරයි. මානසික ආතතිය දුරු කර ගත හැකි එක් ක්‍රමයක් නම් “ස්වයං රැකවරණය self-care.” සඳහා කාලය ලබා දීමයි. මෙයින් අදහස් කරන්නේ විවිධ පුද්ගලයින් සඳහා විවිධ දේ කළ හැකි බවය. නමුත් මූලික වශයෙන් එය කරන්නේ “ඔබේ ටැංකිය නැවත පුරවන” දේවල්ය. ඔබට ආතතියෙන් මිදීම සදහා උපායක් ලෙස හොඳ පොතක් කියවීම, සම්බාහනය කිරීම හෝ ව්‍යායාම කිරීමට හැකිය. ගායනය හෝ යාඥාව පවා ඔබට ආතතියෙන් ගැළවීමට උපකාර වනු ඇත.
නිතිපතා ව්‍යායාම කරන්න
අපි බොහෝ විට ව්‍යායාම ගැන සිතන්නේ හෘද රෝග සහ අධි රුධිර පීඩනය වැනි නිදන්ගත රෝග වැළැක්වීමේ ක්‍රමයක් ලෙස හෝ බර පාලනය කර ගත හැකි ක්‍රමයක් ලෙස ය. නමුත් ව්‍යායාම මගින් සෞඛ්‍ය සම්පන්න ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් ඇතුළුව සාමාන්‍ය සෞඛ්‍යය තත්ත්වය ඉහළ නංවා ගත හැකිය. ව්‍යායාම මගින් රුධිර සංසරණය ප්‍රවර්ධනය කළ හැකි අතර එමඟින් ඔබේ සෛල හා ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ ද්‍රව්‍ය ඔබේ ශරීරය හරහා නිදහසේ ගමන් කිරීමට ඉඩ සලසයි.
වෙනත් ක්‍රම
පහත දැක්වෙන ජීවන රටා උපාය මාර්ග මගින් පුද්ගලයෙකුගේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ශක්තිමත් කළ හැකිය:
දුම්පානයෙන් වැළකී සිටීම, සෞඛ්‍ය සම්පන්න බරක් පවත්වා ගැනීම, මත්පැන් පානයෙන් වැළකීම හෝ අධික ලෙස මත්පැන් පානය කිරීම අවම කිරීම, සමබර ආහාර වේලක් ගැනීම, නිවැරදි අත් සේදීම සහ මුඛ සෞඛ්‍යාරක්ෂාව පුහුණු කිරීම.
spiritualindia ඇසුරිණි – සකස් කළේ – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
