මෙම කථාව ලොව පුරා ජනමාධ්‍යවල ප්‍රධාන ශීර්ෂ පාඨයක් බවට පත් විය – ‘‘ඩොලර් මිලියන ගණණක් වටිනා උල්කාපාතයක් ඉන්දුනීසියානු ගම්වැසියෙකුගේ නිවසක් මතට කඩා වැටී ඔහුගේ ජීවිතය සදහටම වෙනස් කරයි‘‘
මෙම උල්කාපාතය ඩොලර් මිලියන 1.8ක් වටිනා යැයි යෝජනා වූ අතර, ඔහු එක රැයකින් කෝටිපතියෙකු බවට පත් වූ බව ද සදහන් විය. ඇතමෙක් එය විකුණා දමන ලද මිල ගණන් පිළිබදව වාදවිවාද කළ ද එය වැදගත් නැත.
එහෙත් ඇත්ත කතාව එය නොවේ. උල්කාපාතයක් ඩොලර් මිලියන ගණනක් වටින්නේ නැත.
නිවසක් මත පර්වතයක් වැටේ
අපි ඇත්ත කතාවට යමු. සුරංගනා කතාවක් නොවුණත් එය සිත් ගන්නා සුළුය. සුමාත්‍රා හි ගමක මිනී පෙට්ටි සාදන්නෙකු වන ජොෂුවා හුටගලන්ග් Josua Hutagalung පසුගිය අගෝස්තු මුලදී තමාගේම ව්‍යාපාරයක් ගැන සිතමින් සිටියදී ඉහළින් ශබ්දයක් ඇසුණු අතර තවත් තත්පර කිහිපයකට පසුව ඔහුගේ නිවසේ වහළය සිදුරු වී යමක් බිදට කඩා වැටුණේය.
මුලදී, එය කුමක්දැයි පරීක්ෂා කිරීමට ජොෂුවාට බියක් ඇති විය: නාඳුනන වස්තුව ඔහුගේ වහලය හරහා එතරම් වේගයෙන් හා බලයෙන් පැමිණ ඇති අතර එය වහළයේ ලෝහ සෙවිලි හරහා පැමිණ ගෙබිම අගල් 15ක පමණ වළක් සෑදීය.
අවසානයේදී ඔහු කිලෝග්‍රෑම් 2 ක් (රාත්තල් 4.4 ක්) බරැති අමුතු කුඩා ගල් කැබැල්ලක් ඉවතට ගත්තේය.
“මම එය ඔසවන විටත් එය උණුසුම්ව තිබුණා” ඔහු ඉන්දුනීසියානු ගුවන් විදුලි සේවයට පැවසීය.
“ඒ වෙලාවේ මම හිතුවේ මම එසවූ වස්තුව උල්කාපාතයක් කියලයි. මොකද කිසිම කෙනෙකුට මේ වගේ බර ගල් කැබැල්ලක් මගේ නිවසට විසි කිරීමට අවශ්‍යතාවක් නැහැ”
සෑම දිනකම අභ්‍යවකාශයේ ඇති උල්කාපාත ඔබේ වහලය හරහා කඩා වැටෙන්නේ නැත, එබැවින් ජොෂුවා ෆේස්බුක් හි සිත් ඇදගන්නාසුළු සොයාගැනීම් පිළිබඳ පින්තූර පළ කළේය. එම පුවත ඔහුගේ ගමෙන් ඔබ්බට, සුමාත්‍රා සහ ඉන්දුනීසියාව හරහා ජාත්‍යන්තර දක්වා ගමන් ගත්තේය.
උල්කාපාත අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම පුරාණ පාෂාණ වන අතර ඒවා අභ්‍යවකාශය හරහා ගමන් කරද්දී පෘථිවියට පැමිණේ. පුදුමයට කරුණක් නම්, ඒවා කෙරෙහි විද්‍යාත්මක උනන්දුවක් ඇත. ප්‍රශ්න, ඒවා පැමිණෙන්නේ කොතැනින්ද ? ඒවා සෑදී ඇත්තේ මොනවායින්ද ? සහ විශ්වය ගැන අපට පැවසිය හැකි දේ මොනවාද ? දක්වා ප්‍රශ්න රැසක් උල්කාපාත හා සම්බන්ධ වේ.
උල්කාපාත එකතු කරන්නන්ගේ උනන්දුව මෙයට එකතු වේ. උල්කාපාත අවුරුදු බිලියන හතරකට වඩා පැරණි (අපේම ග්‍රහලෝකයට වඩා පැරණි) එබැවින් උල්කාපාත සතු ආකර්ෂණය දැකීම පහසුය.
ජොෂුවාගේ උල්කාපාතය ගැන උනන්දුවක් දැක්වූයේ මෙම එකතුකරන්නන් විසිනි. නමුත් අගෝස්තු මාසයේදී කොවිඩ් වසංගතය නිසා ගෝලීය සංචාර සියල්ලම වසා දමා තිබූ හෙයින් මිලදී ගන්නන්ට ඉන්දුනීසියාවට ඉක්මන් ගුවන් ගමනක් යාමට නොහැකි විය.
එක්සත් ජනපදයේ සමහර ගැනුම්කරුවන් ඉන්දුනීසියාවේ වෙසෙන ඇමරිකානු ජාතික (උල්කාපාත පිළිබද උනන්දුවන) ජැරඩ් කොලින්ස් අමතා තමන්ට උදව් කළ හැකිදැයි විමසීය.
ඔහු සුමාත්‍රා වෙත ගොස් ජොෂුවා හමුවී, සත්‍යාපනය සඳහා ගල් පර්වතය පරීක්ෂා කර එය නිසි ලෙස ගබඩා කර ඇති බවට තහවුරු කර ගත්තේය. නිදසුනක් ලෙස ජලය සමඟ සම්බන්ධ වීමෙන් උල්කාපාතයට ඉක්මනින් හානි සිදුවනු ඇත.
“අපගේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය නිර්මාණය කිරීමේ මුල් අවධියේ සිටම අව්‍යාජ, ශාරීරික ඉතිරියක් ඇති දෙයක් රඳවා ගැනීමට අවස්ථාව ලැබීම ඇදහිය නොහැකි තරම් සතුටට කරුණක්” යැයි ඇමරිකානුවා මේ සතියේ බීබීසීයට පැවසීය.
“මම වහාම එහි සුවිශේෂී කළු අභ්‍යන්තරය සහ සිහින් ලා දුඹුරු, බාහිර පෙනුමක් දුටුවෙමි. එය ඉතා සුවිශේෂී සුවඳකින් යුක්ත වූ අතර එය වචන වලින් පැහැදිලි කිරීමට අපහසුය.”
එක්සත් ජනපදයේ ගැනුම්කරු විසින් ඉදිරිපත් කළ මිලට ජොෂුවා එකඟ වූ පසු උල්කාපාතය විකුණනු ලැබූ අතර, ජැරෙඩ් අතරමැදියා විය.
දෙපාර්ශ්වයම අවධාරණය කරන්නේ අනාවරණය නොකළ මුදල සාධාරණ බවත් ගනුදෙනුවේදී කිසිවෙකු වංචා නොකළ බවත්ය. කෙසේ වෙතත්, එය ලොව පුරා ජනමාධ්‍ය සිරස්තලවල දක්නට ලැබුණු කතාවට හාත්පසින්ම වෙනස් විය.
ඩොලර් මිලියන 1.8 ක මිල පැමිණියේ කොහෙන්ද? එය බලාපොරොත්තු සහගත විකුණුම්කරුවෙකු සහ ආධුනික ගැනුම්කරුවෙකු අතර කතාවකි.
කිලෝ ග්‍රෑම් 2 ක පමණ විශාල උල්කාපාතය හැරුණු විට, යෝෂුවාගේ නිවස අසල තිබී උල්කාපාතයේ කුඩා කැබලි කිහිපයක් ද හමුවිය. ඒවායින් සමහරක් ද විකුණා ඇති අතර ඉන් දෙකක් අලෙවි වූයේ එක්සත් ජනපදයේ ඊබේ මගිනි.
ඉල්ලන මිල ග්‍රෑම් 0.3 ක් සඳහා ඩොලර් 285 ක් සහ ග්‍රෑම් 33.68 ක් සඳහා ඩොලර් 29,120 ක් වේ. ඔබ එය ග්‍රෑම් එකකට ඩොලර් 860 කට සමාන වේ. විශාල උල්කාපාතයේ බර සමඟ ගුණ කිරීමෙන් ඔබ ඩොලර් මිලියන 1.8 ක් වෙත ළඟා වේ.
ඇරිසෝනා ප්‍රාන්ත විශ්ව විද්‍යාලයේ පෘථිවි හා අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ පාසලේ පර්යේෂණ මහාචාර්යවරයකු වන ලෝරන්ස් ගාර්වි බීබීසීයට පැවසුවේ “එම කතාව කියවන විට මට සිනාසෙන්නට සිදු විය.
ක්ෂේත්‍රෙය් ජාත්‍යන්තර අධිකාරියක් වූ ඔහුට සුමාත්‍රා උල්කාපාතයේ කොටස් පරීක්ෂා කිරීමට හැකි වූ අතර ඒ සදහා ඔහු නිල වර්ගීකරණයක් සිදු කළේය.
“මම මේ කතාව මීට පෙර බොහෝ වාරයක් දැක ඇත්තෙමි,” ඔහු තවදුරටත් පවසයි.
“කවුරුහරි උල්කාපාතයක් සොයා ගත් විට එයට ඩොලර් මිලියන ගණනක් නියම කරන්නේ කුඩා කැබලි වශයෙන් ඒවා විකිනීමට සිදුවන බැවිනි”
“පෘථිවියට වඩා පැරණි, අභ්‍යවකාශයේ ඇති දෙයක් අයිති කර ගැනීමෙන් මිනිසුන් පුදුමයට පත් වේ” මහාචාර්ය ගාර්වි පැහැදිලි කරයි.
“එබැවින් කුඩා කැබැල්ලකට ඩොලර් සිය දහස් ගණනක් ගෙවීමට කැමති අය සිටිය හැකිය. එහෙත් විශාල උල්කාපාතයක් සඳහා කිසිවෙකු මිලියන ගණනක් ගෙවන්නේ නැත. ඇත්ත වශයෙන්ම, කැබැල්ලේ ප්‍රමාණය වැඩි වන විට මිල සාමාන්‍යයෙන් පහත වැටේ‘‘
ඕනෑම අයෙකු ඊබේ හි පිරිනමන කෑලි ඉල්ලන මිලට මිල දී ගනු ඇතැයි ඔහු සැක කරයි. විශේෂඥයින් කියන්නේ ඔවුන් එයින් අඩක් පමණක් ගෙවනු ඇති බවයි.
ඉතින් උල්කාපාතයක වෙළඳපල වටිනාකම නිශ්චය කළ නොහැකි නම්, සුමාත්‍රා වෙතින් හමු වූ උල්කාපාතයේ සැබෑ වටිනාකම කුමක්ද? ඇරිසෝනා මහාචාර්යවරයා පවසන්නේ එහි 70-80%ක් පමණ මැටි පැවති බවයි.
“එහි යකඩ, ඔක්සිජන්, මැග්නීසියම්, ඇලුමිනියම් සහ කැල්සියම් ස්වල්පයක් තිබුණා. මට නම් ඩොලරයක් පමණ වටිනාවා. දෙකක් දෙන්න මම පරිත්‍යාගශීලී වෙනවා‘
ඔහු සිතන්නේ මෙම උල්කාපාතය පෘථිවි වායුගෝලයට ඇතුළු වන විට මීටරයක් පමණ වන්නට ඇති බවයි. එය පෘථිවියට ඇතුල් වූ විට බිඳී යාමෙන් කෑලි කිහිපයකට කැඩී යන්න ඇති අතර බොහොමයක් දැවී අළු වී යන්නට ඇත. වාසනාවට ඉන් එකක් ජොෂුවා හුටගලන්ග්ගේ නිවසේ වහලය හරහා කඩා වැටුණි.
උල්කාපාත පිළිබඳ නිශ්චිත දෙයක් නම් එවැනි සොයාගැනීම්වල විද්‍යාත්මක වටිනාකමයි.
සුමාත්‍රා හි හමු වූ උල්කාපාත කාබනීකෘත චොන්ඩ්‍රයිට් carbonaceous chondrite එකක් වන අතර, “මුල් සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ අවශේෂයන් ග්‍රහලෝක සෑදීමට පෙර සිදු වූ සිදුවීම් පිළිබඳව කාලයාගේ ඇවෑමෙන් කවුළුවක් ලබා දෙයි” යැයි සිංගප්පූරුවේ පෘථිවි නිරීක්ෂණාගාරයේ ජේසන් ස්කොට් හෙරින් බීබීසීයට පැවසීය.
ඒවා කාබනික සංයෝග අඩංගු වන අතර අපේ පෘථිවියේ ආරම්භයේ සිටම පෘථිවියට කඩා වැටෙමින් පවතින හෙයින් උල්කාපාත “මුල් ජීවයේ කොටස් ගෙන ආවා විය හැකිය” යනුවෙන් ඔහු පැහැදිලි කරයි.
සාරාංශයක් ලෙස, මෙයින් අදහස් කරන්නේ ජොෂුවා විසින් සොයා ගන්නා ලද උල්කාපාත වැනි ගල් මගින් පෘථිවියේ ජීවයේ ආරම්භය පිළිබඳව විද්‍යාඥයින්ට හෝඩුවාවක් ලබා දිය හැකි බවයි. එය විද්‍යාත්මක ගෙවීමක් වන අතර එය ඩොලර් මිලියන ගණනින් මනිනු නොලැබේ.
නමුත් උල්කාපාතවලට මිනිසුන් ඇදී යන්නේ ඇයිද යන්න තවමත් ගැටලුවකි.
බී.බී.සී වාර්තාවක් ඇසුරිණි – සැකසුම – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
