ජෝන්ස් හොප්කින්ස් විශ්ව විද්‍යාලයේ (JHU) දත්ත වලට අනුව එක්සත් ජනපදයේ කොරෝනා වෛරස් මරණ සංඛ්‍යාව 200,000 ඉක්මවා ඇත. වෙනත් කිසිදු රටකට වඩා කොවිඩ් ආසාදිතයින් මිලියන 6.8 කට වැඩි පිරිසක් එක්සත් ජනපදයෙන් වාර්තා වීම ද විශේෂ සිද්ධියකි.
උතුරු ඩැකෝටා සහ ඌටා ඇතුළු ප්‍රාන්ත ගණනාවක ආසාදිතයින් වැඩිවීම මධ්‍යයේ මෙම සන්ධිස්ථානය පැමිණ තිබේ.
මාර්තු මාසයේ දී ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් කියා සිටියේ මරණ 100,000 ත් 200,000 ත් අතර නම් රට රට “ඉතා හොඳ කාර්යයක්” කරනු ඇති බවයි.
පසුගිය මාසයේ දී, රට තුළ ආසාදිතයින් 15 ක් වාර්තා වූ විට, දින කිහිපයක් ඇතුළත එම සංඛ්‍යාව “බිංදුවට ආසන්න” වනු ඇතැයි ඔහු පුරෝකථනය කළේය.
JHU විසින් අඟහරුවාදා (22)නව මරණ සංඛ්‍යාව 200,005 ක් ලෙස වාර්තා කරන ලදී. පසුගිය වසරේ අගභාගයේදී චීනයේ පුපුරා යාම ආරම්භ වූ දා සිට විශ්ව විද්‍යාලය එක්සත් ජනපද හා ගෝලීය කොරෝනා වෛරස් දත්ත රැස් කරමින් සිටී. එක්සත් ජනපදයේ පළමු ආසාදිතයා පසුගිය ජනවාරි මාසයේදී තහවුරු විය.
පුපුරා යාම පාලනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ පරිපාලනය නැවත නැවතත් විවේචනයට ලක්විය.
“පසුගිය මාස හය තුළ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ බොරු සහ නොහැකියාව හේතුවෙන්, ඉතිහාසයේ ඇමරිකානු ජීවිතයේ විශාලතම පාඩුවක් අප දුටුවා” යැයි ඩිමොක්‍රටික් ජනාධිපති අපේක්ෂක ජෝ බිඩෙන් සඳුදා (21) පැවසීය.
“මෙම අර්බුදය සැබෑ අර්බුදයක්. බරපතළ ජනාධිපති නායකත්වයක් අවශ්‍ය වූ අර්බුදයක් සමඟ ඔහු එයට එකඟ වුණේ නැහැ. ඔහු නායකත්වය දුන්නේ නැහැ. ඔහු වගකීම පැහැර හැරියා. ඔහු ක්‍රියා කිරීමට අසමත් වුණා. ඔහු කලබල වුණා. ඇමරිකාව ලෝකයේ ඕනෑම රටක නරකම මිල ගෙවා ඇත‘ බිඩෙන් වැඩි දුරටත් කීවේය.
එහෙත් එදිනම ට්‍රම්ප් කියා සිටියේ තමා සහ තම පරිපාලනය “විශිෂ්ට කාර්යයක්” කර ඇති අතර වසංගතය පාලනය කිරීම සඳහා තමාටම “A +” ලබා දිය යුතු බවයි.
එක්සත් ජනපදය “එන්නතක් සමඟ හෝ නැතිව වසංගතයේ කෙළවර වටකරමින් සිටින” බව ඔහු පැවසීය.
එක්සත් ජනපදයේ වත්මන් තත්වය කුමක්ද?
උතුරු ඩැකෝටා හි මෑත සතිවල කොරෝනා වයිරස් රෝගීන්ගේ තියුණු වැඩිවීමක් දක්නට ලැබේ. සඳුදා වන විට ප්‍රාන්තයේ ක්‍රියාකාරී රෝගීන් 3,200 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වී ඇති අතර 87 දෙනෙකු රෝහල් ගතව සිටින බව නිලධාරීහු පවසති.
ඇසෝසියේටඩ් ප්‍රෙස් ප්‍රවෘත්ති ඒජන්සිය උපුටා දක්වන ලද දත්ත වලට අනුව, පසුගිය සති දෙක තුළ ඒක පුද්ගල රෝගීන් සංඛ්‍යාව සම්බන්ධයෙන් උතුරු ඩැකෝටා රට තුළ පළමු ස්ථානයට පත්ව ඇත.
ඌටා, විස්කොන්සින්, ටෙක්සාස් සහ දකුණු ඩැකෝටා ඇතුළු ප්‍රාන්තවල ද ආසාදිතයින් ඉහළ යමින් පවතී. ශීත ඍතුවේදී ආසාදන අඛණ්ඩව ඉහළ යනු ඇතැයි යන කනස්සල්ල වැඩි වෙමින් පවතී.
එක්සත් ජනපද බෝවන රෝග විශේෂඥ ඇන්තනි ෆවුසි මේ මස මුලදී අනතුරු ඇඟවූයේ සරත් ඍතුව හා ශීත ඍතුව සඳහා ඇමරිකානුවන් “සැඟවී සිටිය යුතු” බවයි.
පසුගිය සිකුරාදා යාවත්කාලීන කරන ලද කොරෝනා වයිරසය සම්ප්‍රේෂණය කිරීම පිළිබඳ මග පෙන්වීම සඳුදා රෝග පාලන හා වැළැක්වීමේ මධ්‍යස්ථාන (සීඩීසී) විසින් ඉවත් කරන ලදී. දැන් ඉවත් කර ඇති උපදෙස් අනුව සීඩීසී පැවසුවේ වෛරසය වාතයේ පවතින අංශු හරහා පැතිරී අඩි 6 (මීටර් 1.8) ට වඩා ගමන් කළ හැකි බවයි. ගෘහස්ථව වායු පවිතකාරක භාවිතා කිරීම පිළිබඳව ද එය උපදෙස් දී තිබේ.
මෙය යෝජිත වෙනස්කම් වල කෙටුම්පත් අනුවාදයක් බවත් එය වැරදීමකින් පළ කර ඇති බවත් සීඩීසී පවසයි.
රෝග පාලන මධ්‍යස්ථාන (The Centers for Disease Control – CDC)යනු එක්සත් ජනපදයට මහජන සෞඛ්‍ය මාර්ගෝපදේශන සපයන ගෞරවනීය ආයතනයකි. තවත් බොහෝ රටවල් උපදෙස් සඳහා CDC වෙත යොමු වේ. එබැවින් එය පසුගිය සතියේ කොරෝනා වයිරස් මාර්ගෝපදේශය යාවත්කාලීන කළ විට කොරෝන වයිරසය වාතයේ සැරිසරන කුඩා ජල බිඳිති හරහා පැතිරෙන බවට මත ඉදිරිපත් වීම පුදුමයට කරුණක් විය.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) කියා සිටියේ වෛරසය පැතිරෙන්නේ කෙසේද යන්න යෝජනා කිරීමට නව සාක්ෂි කිසිවක් නොදන්නා බවයි. සීඩීසී පසුව “කෙටුම්පත් අනුවාදයක්” වැරදීමකින් පළ කර ඇති බව පවසමින් එම මඟ පෙන්වීම ඉල්ලා අස්කර ගත්තේය.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවසන්නේ වාතය හරහා aerosol සම්ප්‍රේෂණය සඳහා සාක්ෂි ශක්තිමත් නොවන අතර ප්‍රධාන මාර්ගය වන්නේ පුද්ගලයාට පුද්ගලයා කැස්ස සහ කිවිසුම් වලින් විශාල ශ්වසන ජල බිඳිති හරහා පැතිරීම බවයි. නමුත් ප්‍රමාණවත් වාතාශ්‍රයක් නොමැති ජනාකීර්ණ අවකාශයන්හි වාතය හරහා aerosol සම්ප්‍රේෂණය සිදුවිය හැකි බව එය පිළිගනී.
පුපුරා යෑමට ට්‍රම්ප් ප්‍රතිචාර දක්වා ඇත්තේ කෙසේද?
එක්සත් ජනපදය විසින් කොරෝනා වයිරසය පිළිබඳ පළමු තහවුරු කරන ලද සිද්ධිය ජනවාරි 21 වන දින නිවේදනය කරන ලදී. දිනකට පසුව ට්‍රම්ප් මහතා තත්ත්වය මුළුමනින්ම පාලනය කර ඇති බව පැවසූ අතර එය “හොඳ වනු ඇතැයි” ජනතාවට සහතික විය.
නමුත් ආසාදිතයින් ඉතා ඉක්මණින් ඉහළ යාමට පටන් ගත් අතර අපේ‍්‍රල් මාසය වන විට එක්සත් ජනපදය වසංගතයේ ගෝලීය කේන්ද්‍රස්ථානය වූ අතර, වෛරසය ආරම්භ වූ චීනයේ සහ එවකට වඩාත්ම පීඩාවට පත් යුරෝපීය රට වූ ඉතාලියේ රෝගීන් සංඛ්‍යාව ඉක්මවා ගියේය.
ට්‍රම්ප් මේ මස මුලදී ඡන්ද දායකයින්ට කියා සිටියේ පුපුරා යාමේ මුල් අවධියේදී ඔහුගේ ක්‍රියාව “ඉතා ශක්තිමත්” බවයි.
පෙබරවාරි මුලදී බලාත්මක වූ චීනයේ මෑතකදී පැමිණි විදේශීය සංචාරකයින්ට තහනමක් සහ ඊළඟ මාසයේ යුරෝපීය රටවලින් පැමිණෙන සංචාරකයින්ට තහනමක් පැනවීම ඔහුගේ උත්සාහයට සාක්ෂියක් ලෙස ඔහු සඳහන් කළේය.
“මම තහනම නොතැබුවා නම් අපට තවත් දහස් ගණනක් අහිමි වීමට ඉඩ තිබුණි. අප එසේ කරන විට අපි බොහෝ ජීවිත බේරා ගත්තෙමු,” ඔහු පැවසීය.
එහෙත් වෛරසය මැඩපැවැත්වීම සඳහා පියවර ගැනීම මන්දගාමී බවට ට්‍රම්ප්ට චෝදනා එල්ල වී තිබේ.
පසුගිය සතියේ නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් එක්සත් ජනපද සඟරාවක් වන Scientific American පවසා සිටියේ ජනවාරි සහ පෙබරවාරි මාසවල අනතුරු ඇඟවීම් තිබියදීත්, එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයා “ආරක්ෂක උපකරණ, කොරොන වයිරස් පරීක්ෂාව හෝ පැහැදිලි සෞඛ්‍ය මාර්ගෝපදේශ සැපයීම සඳහා ජාතික උපාය මාර්ගයක් සකස් නොකළ” බවයි.
ට්‍රම්ප් වසංගතය පාලනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් පරස්පර විරෝධී පණිවිඩ ලබා දී ඇත.
ඔහු පෙබරවාරි මාසයේ දී මාධ්‍යවේදී බොබ් වුඩ්වර්ඩ්ට පැවසුවේ වෛරසය “මාරාන්තික දේවල්” බවයි, නමුත් ඊළඟ මාසයේ ඔහු භීතිය වළක්වා ගැනීම සදහා එහි බරපතළකම අවම කළ බවයි‘‘
“මට නිතරම එය(කොරෝනා වසංගතය) සමග සෙල්ලම් කිරීමට අවශ්‍ය විය. මම තවමත් එය සමග සෙල්ලම් කිරීමට කැමතියි, මන්ද මට භීතියක් ඇති කිරීමට අවශ්‍ය නැත,” ඔහු වාර්තාගත සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී මාධ්‍යවේදියාට පැවසීය.
මේ මාසයේ ඡන්දදායකයින් අමතමින් ඔහු එය සිදු කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරමින් කියා සිටියේ තමා එය ‘ඉහළ මට්ටමක‘ පවත්වා ගත් බවයි.
ට්‍රම්ප් මුහුණු ආවරණ සම්බන්ධයෙන් පරස්පර විරෝධී මග පෙන්වීමක් ලබා දී ඇති අතර, එක් අතකින් ඒවා අපිරිසිදු යැයි පහත් කොට සලකන අතර අනෙක් පැත්තෙන් ඇමරිකානුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ ඒවා පැළඳීමෙන් දේශප්‍රේමය පෙන්වන ලෙසයි.
ඔහු CDCයට පටහැනි එන්නත් පිළිබඳ පණිවිඩ ලබා දී ඇත. ලබන මස මුලදී ඇමරිකානුවන්ට එන්නතක් ලබා ගත හැකි බව ඔහු මෑතකදී පැවසූ අතර CDC අධ්‍යක්ෂ රොබට් රෙඩ්ෆීල්ඩ් පවසා ඇත්තේ 2021 මැද භාගයට පෙර එන්නතක් බහුලව ලබා ගත නොහැකි බවයි.
බී.බී.සී. වාර්තාවක් ඇසුරිණි – සකස් කළේ – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
