පසුගිය සතියේ, පළමු වරට බිම්ස්ටෙක් ව්‍යාපාරික සමුළුව විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය විසින් කොල්කටාහි ඉන්දීය වාණිජ මණ්ඩලය සමඟ එක්ව සංවිධානය කරන ලදී.
බංගලාදේශය, භූතානය, ඉන්දියාව, මියන්මාරය, නේපාලය, ශ්‍රී ලංකාව සහ තායිලන්තය යන බිම්ස්ටෙක් රටවල අමාත්‍යවරුන්, ව්‍යාපාරික නායකයින් සහ නිලධාරීන් ඇතුළු ජාත්‍යන්තර නියෝජිතයින් 150 කට අධික පිරිසක් ජූනි 13-15 දිනවල බටහිර බෙංගාලයේ අගනුවර පැවති සමුළුවට සහභාගී වූහ. .
ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශ ප්‍රකාශක අරින්දම් බග්චි විසින් කරන ලද ට්විටර් පණිවුඩයකට අනුව, “සම්මුතිය බිම්ස්ටෙක් සාමාජික රටවල් අතර ඵලදායී B2B, G2G සහ B2G අන්තර්ක්‍රියා දුටුවේය.”
දකුණු ආසියාව සහ අග්නිදිග ආසියාව අතර සම්බන්ධකයක් ලෙස සේවය කරමින්, බිම්ස්ටෙක් සාමාජික රටවල් අතර වෙළෙඳ, වාණිජ්‍යය, සම්බන්ධතාව සහ ජනතාවගෙන් මිනිසුන් අතර ක්‍රියාකාරී හවුල්කාරිත්වය සඳහා සංසදයක් ලෙස විකාශනය වී ඇත.
වෙළඳ පහසුකම්
බිම්ස්ටෙක් පිහිටුවීමේ සිට, වෙළඳාම සහයෝගීතාවයේ ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍රයක් වූ අතර, වෙළඳාම වැඩි කිරීම සාමාජික රටවල් අතර ආර්ථික සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීමට බිම්ස්ටෙක් දරන උත්සාහයේ මූලික ගලක් විය.
කෙසේ වෙතත්, බිම්ස්ටෙක් රටවල ඒකාබද්ධ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඩොලර් ට්‍රිලියන 3.6ක් වුවද, අභ්‍යන්තර බිම්ස්ටෙක් වෙළඳාම ඩොලර් බිලියන 77ක් තරම් සොච්චම් ලෙස පවතී. බිම්ස්ටෙක් FTA පිළිබඳ සාකච්ඡා 2005 සිට සිදුවෙමින් පවතී.
කලාපයේ වෙළඳ බාධක ජය ගැනීම සඳහා, බිම්ස්ටෙක් ද්විත්ව උපාය මාර්ගයක් අනුගමනය කර ඇති බව දැනගත යුතුය: i) අන්තර් කලාපීය වශයෙන් අහිතකර ලෙස බලපාන තීරුබදු බාධක ඉවත් කිරීම හෝ අඩු කිරීම සඳහා විශේෂයෙන් නිර්මාණය කර ඇති බිම්ස්ටෙක් නිදහස් වෙළඳ ප්‍රදේශ මුලපිරීම. වෙළඳාම, සහ ii) පොදුවේ වෙළඳාමට බලපාන තීරුබදු නොවන බාධක ආමන්ත්‍රණය කිරීමට අදහස් කරන බිම්ස්ටෙක් වෙළඳ පහසුකම් සැලසීමේ වැඩසටහන.
කලාපීය වෙළඳ පහසුකම් සැලසීමේ රාමුවක් සංවර්ධනය කිරීමේදී බිම්ස්ටෙක් සඳහා ඇති ප්‍රධාන බාධාව වන්නේ වෙළඳ පහසුකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා සාමාජික රටවල ඇති හැකියාවේ විෂමතාවයයි.
සමහර බිම්ස්ටෙක් සාමාජික රටවල් ඔවුන්ගේ වෙළඳ පහසුකම් ගිවිසුම සමඟ සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් ලබා ඇති අතර, අනෙකුත් සාමාජික රටවල් තවමත් අවශ්‍ය අවශ්‍යතා කිහිපයක් සම්පූර්ණ කර නොමැත. වෙළඳ පහසුකම් සැපයීමේ මෑත කාලීන සැලකිය යුතු කලාපීය වැඩිදියුණු කිරීම් තිබියදීත්, මෙම ප්‍රදේශයේ ජාතික කාර්ය සාධනය තවමත් බහුතර ධනවත්/සංවර්ධිත ජාතීන් හෝ වෙළඳපල නායකයින්ට වඩා බෙහෙවින් පසුගාමී ය.
බිම්ස්ටෙක් සාමාජික රටවලට බෙහෙවින් වෙනස් වෙළෙඳ පහසුකම් ප්‍රමිතීන් ඇත. ජාත්‍යන්තර වෙළඳ පහසුකම් කාර්ය සාධන පියවර කිහිපයකට අනුව ප්‍රදේශයේ වඩාත්ම දියුණු පහසුකම් ගිවිසුම වන්නේ ඉන්දියාව සහ තායිලන්තය අතර වන අතර ඉන් පසුව බංග්ලාදේශය, මියන්මාරය සහ ශ්‍රී ලංකාව වේ. එබැවින්, එවැනි ගැටළුවක් විසඳීම සඳහා නව පොදු රාමු උපාය මාර්ගයක් නිර්මාණය කිරීමේදී, මෙම විචලනයන් සැලකිල්ලට ගත යුතුය.
සම්බන්ධතාවය
2022 දී, ප්‍රාදේශීය හා ප්‍රාදේශීය සම්බන්ධතා සඳහා රාමුවක් පිහිටුවීමේ අරමුණින් බිම්ස්ටෙක් රැස්වීමේදී ප්‍රවාහන සම්බන්ධතා සඳහා ප්‍රධාන සැලැස්මක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.
ප්‍රධාන බිම්ස්ටෙක් දේශසීමා හරස් මාර්ගවල දේශසීමා යටිතල පහසුකම් ඉදිකිරීම, සුදුසු ස්ථානවල අභ්‍යන්තර නිෂ්කාශන ඩිපෝ සංවර්ධනය කිරීම, ආනයන අපනයන නිෂ්කාශනය සඳහා ලියකියවිලි අවශ්‍යතා සමාලෝචනය කිරීම සහ විධිමත් කිරීම, අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් වාසිදායක ගිවිසුම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ ඉහළ මට්ටම් පහත හෙළීමේ උපාය මාර්ගයක් ලෙස පරිගණක ගත පද්ධති වැඩිදියුණු කිරීම අපේක්ෂා කරයි. බෙදා හැරීමේ පිරිවැය සහ දිගු ගමනාගමන කාලය.
ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව විසින් ප්‍රවාහන සම්බන්ධතාව සඳහා වන බිම්ස්ටෙක් ප්‍රධාන සැලැස්ම සැලසුම් කර සහය දක්වා ඇති අතර එයට ඩොලර් බිලියන 126 ක ආයෝජනයක් සහිත ව්‍යාපෘති 264 ක් ඇතුළත් වේ.
කලාපයේ සම්බන්ධතා පෙරමුණේ, ඉන්දියාව-මියන්මාරය-තායිලන්ත ත්‍රෛපාර්ශ්වික මහාමාර්ග ව්‍යාපෘතිය සහ එහි නැගෙනහිර දෙසට දිගු කිරීම සමඟ ඉන්දියාව දැනටමත් අල්ලාගෙන ඇත.
කෘෂිකර්ම සහයෝගීතාව
ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවය කාලීන අවශ්‍යතාවක් ලෙස සලකමින් බිම්ස්ටෙක් රටවල් කෘෂිකාර්මික ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා සාමාජික රටවල් අතර සහයෝගීතාව පිළිබඳව අවධාරණය කර ඇත. පසුගිය වසරේ නොවැම්බරයේ පැවති දෙවන බිම්ස්ටෙක් කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය රැස්වීමේදී, 2023-27 සඳහා කෘෂිකාර්මික සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ක්‍රියාකාරී සැලැස්මක් සම්මත කරන ලදී.
බිම්ස්ටෙක් ලේකම් කාර්යාලය සහ ජාත්‍යන්තර ආහාර ප්‍රතිපත්ති පර්යේෂණ ආයතනය (IFPRI) අතර අවබෝධතා ගිවිසුමකට අත්සන් තැබුණු අතර ධීවර හා පශු සම්පත් උප අංශ කෘෂිකාර්මික ක්‍රියාකාරී කණ්ඩායම යටතට ගැනීමට අනුමැතිය ලබා දෙන ලදී.
කෘෂිකාර්මික පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන සහයෝගීතාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ඉන්දියාව කෘෂිකර්මය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි සහ ආචාර්ය උපාධි වැඩසටහන් සඳහා ශිෂ්‍යත්ව හයක් ප්‍රදානය කරන බව නිවේදනය කළේය.
ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි වීම
2004 ප්‍රථම බිම්ස්ටෙක් සමුළුවේ සිට ප්‍රති ත්‍රස්තවාදය බිම්ස්ටෙක් සහයෝගීතාවයේ ප්‍රමුඛතා අංශයන්ගෙන් එකකි. පසුගිය වසර 14 තුළ ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි සහ ජාත්‍යන්තර අපරාධ යන ක්ෂේත්‍රයේ ලේඛන දෙකකට අත්සන් කර ඇත.
මෙම ලේඛනවලට ජාත්‍යන්තර ත්‍රස්තවාදය, අන්තර්ජාතික සංවිධානාත්මක අපරාධ සහ නීති විරෝධී මත්ද්‍රව්‍ය ප්‍රවාහනය මැඩලීමේ සහයෝගීතාව පිළිබඳ බිම්ස්ටෙක් සම්මුතිය ඇතුළත් වේ. එය 2009 දෙසැම්බර් මාසයේදී මියන්මාරයේදී අත්සන් කරන ලද අතර 2021 මාර්තු 16 දින සිට බලාත්මක විය.
දෙවන ලේඛනය සාපරාධී කාරණාවලදී අන්‍යෝන්‍ය නෛතික සහය පිළිබඳ බිම්ස්ටෙක් සම්මුතිය මතය. 2022 මාර්තු 30 වැනි දින කොළඹ පැවති 5 වැනි බිම්ස්ටෙක් සමුළුවේදී එය අත්සන් කරන ලදී.
බිම්ස්ටෙක්හි සියලුම සාමාජික රටවල් විසින් අනුමත කිරීමේ උපකරණය. මේ වන විට ඉන්දියාව මෙම සම්මුතියට අදාළව අනුමත කිරීමේ උපකරණය තැන්පත් කර ඇත.
ක්‍රියාත්මක වන විට, ජාත්‍යන්තර ත්‍රස්තවාදය, අන්තර්ජාතික සංවිධානාත්මක අපරාධ සහ මත්ද්‍රව්‍ය සහ මනෝවිද්‍යාත්මක ද්‍රව්‍ය නීතිවිරෝධී ලෙස ප්‍රවාහනය වැළැක්වීම, විමර්ශනය, නඩු පැවරීම සහ මර්දනය සඳහා අන්‍යෝන්‍ය සහය ලබා දීමට මෙම සම්මුතිය මගින් බිම්ස්ටෙක් ජාතීන්ට හැකියාව ලැබේ.
බිම්ස්ටෙක්හි ඉන්දීය නායකත්වය
ඉන්දියාව සඳහා, බිම්ස්ටෙක් හි සාර්ථකත්වයේ බොහෝ අවදානමක් ඇත, මන්ද ඉන්දියාව සමූහයේ විශාලතම ආර්ථිකය වේ. ‘අසල්වැසි පළමුව’ සහ ‘නැගෙනහිර දෙසට ක්‍රියා කරන්න’ වැනි ප්‍රධාන විදේශ ප්‍රතිපත්ති මුලපිරීම් ඉදිරියට ගෙන යාම රටට වැදගත් කලාපීය කණ්ඩායමකි.
ඉන්දියා-පකිස්තාන ගැටුම්වලින් බාධා ඇති සාර්ක් සංවිධානයට පටහැනිව, බිම්ස්ටෙක් දැඩි ද්විපාර්ශ්වික ආරවුල්වලින් බොහෝ දුරට නිදහස් වන අතර කලාපීය සහයෝගීතාව සඳහා ඉන්දියාවට තමන්ගේම බලපෑම් කලාපයක් ලබා දීමට පොරොන්දු වේ.
අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදිගේ නායකත්වය යටතේ ඉන්දියාව බිම්ස්ටෙක්හි නායකත්ව තනතුරක් භාරගෙන ඇති අතර, විශේෂයෙන් කුඩා සාමාජිකයින් අතර බල අසමතුලිතතාවය සම්බන්ධයෙන් කණ්ඩායම තුළ ඇති ඕනෑම කනස්සල්ලක් සමනය කිරීමට ක්‍රියා කරන අතර ඉන්දියාව වැඩි දේශසීමා සම්බන්ධතා සහ ආයෝජන ප්‍රවාහය ගෙන ඒම මගින් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට උත්සාහ කර ඇත. මිනිසුන්ගේ සහ භාණ්ඩවල ගමනාගමනයට බාධා.
ඉදිරි මග
පසුගියදා නවදිල්ලියේ පැවති බිම්ස්ටෙක් උත්සවයකදී විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් (නැගෙනහිර) තානාපති සෞරබ් කුමාර් පැවසුවේ සමුද්‍ර ප්‍රවාහන සහයෝගීතාව සහ බැංකොක් විෂන් 2030 ලේඛනය සම්මත කර ගැනීම සම්බන්ධයෙන් බිම්ස්ටෙක් රටවල් අතර ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමේ සම්භාවිතාවක් පවතින බවයි. තායිලන්තයේ පැවැත්වෙන බිම්ස්ටෙක් සමුළුවේදී, මේ වසර අවසානයේ පැවැත්වීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
2023 මාර්තු මාසයේදී තායිලන්තයේ සත්කාරකත්වය දරන 19 වැනි බිම්ස්ටෙක් අමාත්‍ය මණ්ඩල රැස්වීමේදී බිම්ස්ටෙක් බැංකොක් දැක්ම 2030 කෙටුම්පත දැනටමත් අවසන් කර ඇත.
නිගමනය
වේගයෙන් වෙනස් වන භූ දේශපාලන ගණනය තුළ, සංවර්ධන සහයෝගීතාව සඳහා ස්වභාවික වේදිකාවක් ලෙස බිම්ස්ටෙක්ට දැවැන්ත විභවයක් ඇති අතර, ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපයේ හැරීමක් ලෙස එහි අද්විතීය ස්ථානය භාවිතා කළ හැකිය.
සාමාන්‍යයෙන් බෙංගාල බොක්ක ප්‍රදේශය සහ විශේෂයෙන් බිම්ස්ටෙක් ස්වභාවික හා මානව සම්පත් හේතුවෙන් ඉන්දු පැසිෆික් කලාපයේ මධ්‍යම හැරවුම බවට පත්වීමේ හැකියාව සහ කණ්ඩායමේ සාමාජික රටවල් අතර ශක්තිමත් ඓතිහාසික බැඳීම් ඇත.
සමූහයේ මූලික අවධානය යොමු වී ඇත්තේ පොදු අවශ්‍යතා සඳහා සහයෝගීතාව දිරිමත් කිරීම සහ වේගවත් ආර්ථික සංවර්ධනයක් සඳහා සුදුසු වාතාවරණයක් ඇති කිරීම ය.
ඉන්දියා නිවුස් නෙට්වර්ක්ස්
