කොරෝනා වයිරසය ලෝකය අවිනිශ්චිතතාවයකට ඇද දමා ඇති අතර වසංගතය පිළිබඳ නිරන්තර ප්‍රවෘත්ති වලට නිර්දය බවක් දැනිය හැකිය. මේ සියල්ල මිනිසුන්ගේ මානසික සෞඛ්‍යයට හානි කරයි, විශේෂයෙන් දැනටමත් කාංසාව සහ මනස කලඹන ගුප්ත රෝගාබාධ / උමතු-සම්පීඩන ආබාධය Obsessive–compulsive disorder (OCD) ඇති අයට ඉන් දැඩි බලපෑමක් සිදුවේ.
(උමතු-සම්පීඩන ආබාධය ( OCD ) යනු මානසික ව්‍යාධියකි. යම් යම් ක්‍රියාකාරකම් නැවත නැවත සිදු කිරීමේ අවශ්‍යතාවය මෙම ආබාධය ඇති පුද්ගලයෙකුට දැනේ (“බලකිරීම්” ලෙස හැඳින්වේ), හෝ යම් යම් සිතිවිලි නැතව නැවතත් ඇති වේ.(“ඇබ්බැහිවීම්” ලෙස හැඳින්වේ). OCD ඇති සමහර පුද්ගලයින් තුළ නිතර නිතර අධික ලෙස දෑත් සේදීම සිදුකරයි)
ඉතින් අපගේ මානසික සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කර ගන්නේ කෙසේද?
ප්‍රවෘත්ති ගැන සැලකිලිමත් වීම තේරුම් ගත හැකි නමුත් බොහෝ දෙනෙකුට එය පවතින මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු වඩාත් උග්‍ර කළ හැකිය. කොරෝන වෛරසය පැතිරෙන අවස්ථාවේදී ඔබේ මානසික සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය උපදෙස් නිකුත් කර ඇති අතර ඒවා සමාජ මාධ්‍ය විසින් ද පිළිගෙන ඇත.
එක්සත් රාජධානියේ නිකී ලිඩ්බෙටර් පැහැදිලි කරන පරිදි, පාලනයෙන් බැහැර වීමට ඇති බිය සහ අවිනිශ්චිතතාව ඉවසා ගැනීමට නොහැකි වීම බොහෝ කාංසා ආබාධවල පොදු ලක්ෂණ වේ. එබැවින් කලින් පවතින කාංසාව ඇති බොහෝ පුද්ගලයින් මේ මොහොතේ අභියෝගයන්ට මුහුණ දී සිටින බව තේරුම් ගත හැකිය.
“නොදන්නා දේ ගැන කරදර වීම සහ යමක් සිදුවනු ඇතැයි බලා සිටීම බොහෝ කනස්සල්ලට හේතු වී ඇතැයි මානසික සෞඛ්‍ය පුණ්‍යායතනයේ ප්‍රකාශිකා රෝසි වෙදර්ලි පවසයි.
ප්‍රවෘත්ති සීමා කර ඔබ කියවන දේ ගැන සැලකිලිමත් වන්න
කොරෝන වයිරසය පිළිබඳ බොහෝ ප්‍රවෘත්ති කියවීමෙන් කනස්සල්ලෙන් ජීවත් වන කෙන්ට්හි දෙදරු පියෙකු වන නික් හට භීතියක් ඇති විය.
“මට කනස්සල්ලක් දැනෙන විට මගේ සිතුවිලි පාලනය කරගත නොහැකි අතර විනාශකාරී ප්‍රතිඵල ගැන සිතීමට පටන් ගනිමි,” ඔහු පවසයි. නික් තම දෙමව්පියන් සහ ඔහු දන්නා වෙනත් වැඩිහිටියන් ගැන කනස්සල්ලට පත්ව සිටී.
“සාමාන්‍යයෙන් මම දුක් විඳින විට මට යම් තත්වයකින් හානියක් විය හැකියි. මෙය මගේ පාලනයෙන් තොරයි” ඔහු පවසයි.
ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවි සහ සමාජ මාධ්‍ය වලින් දිගු කාලයක් ඈත් වී සිටීම ඔහුගේ කාංසාව පාලනය කිරීමට ඔහුට උපකාරී වී තිබේ. AnxietyUK වැනි මානසික සෞඛ්‍ය පුණ්‍යායතන විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන උපකාරක දුරකථනද ඔහුට සහනයක් වී ඇත.
- ඔබට වඩා හොඳ හැඟීමක් ඇති නොවන දේවල් කියවීමට හෝ නැරඹීමට වැය කරන කාලය සීමා කරන්න. ප්‍රවෘත්ති සමඟ පරීක්ෂා කිරීමට නිශ්චිත වේලාවක් තීරණය කරන්න
- වැරදි තොරතුරු රාශියක් පැතිරෙමින් පවතී – රජයේ සහ විශ්වාසදායක තොරතුරු මූලාශ්‍රවලින් පමණක් දැනුවත් වන්න.
ඔබේ අත් සෝදන්න – නමුත් අධික ලෙස නොවේ
කොරෝන වෛරස් වසංගතය කෙරෙහි භීතියට පත්ව සිටින පුද්ගලයින්ගේ ආධාර ඉල්ලීම්වල වැඩි වීම දැකගත හැකිය. සමහර ආකාරයේ කාංසාවන් ඇති අයට, ඔබේ අත් සේදීමට නිරන්තරයෙන් පැවසීම ඇසීම විශේෂයෙන් අපහසු වේ.
මනස කලඹන ගුප්ත රෝගාබාධ පිළිබද ග්‍රන්ථ කතුවරියක වන ලිලී බේලි පවසන්නේ අත් සේදීම පිළිබඳ උපදෙස් සුවය ලැබූ පුද්ගලයින්ට විශාල ප්‍රේරකයක් විය හැකි බවයි.
“එය ඇත්තෙන්ම දුෂ්කර නිසා මම දැන් මග හැර සිටි හැසිරීම් කිහිපයක් කළ යුතුව ඇත,” බේලි පවසයි. “මම අවවාදයට තදින් ඇලී සිටිමි. නමුත් සබන් සහ සනීපාරක්ෂකය ඇබ්බැහි වීමකට සමාන දෙයක් ලෙස සලකන විට එය දුෂ්කර ය.”
බේලි පෙන්වා දෙන්නේ මනස කලඹන ගුප්ත රෝගාබාධ Obsessive–compulsive disorder (OCD) ඇති බොහෝ දෙනෙකුට වඩා හොඳ වීම යනු නිවසින් පිටව යාමයි – එබැවින් ස්වයං හුදකලා වීම තවත් අභියෝගයක් විය හැකි බවයි.
“අපට නිවසේ රැඳී සිටීමට බලකෙරේ නම්, අපට බොහෝ වේලාවක් අපගේ අත්වල තිබේ. කම්මැලිකම නිසා මනස කලඹන ගුප්ත රෝගාබාධ නරක අතට හැරෙනු ඇත,” ඇය පවසයි.
මිනිසුන් සමඟ සම්බන්ධව සිටින්න
වැඩි වන සංඛ්‍යා දැනටමත් ස්වයං හුදකලාව සිටින අය සමඟ එකතු වනු ඇත, එබැවින් ඔබ සැලකිලිමත් වන පුද්ගලයින්ගේ නිවැරදි දුරකථන අංක සහ විද්‍යුත් තැපැල් ලිපිනයන් ඔබ සතුව ඇති බව තහවුරු කර ගැනීමට දැන් හොඳ කාලයක් විය හැකිය.
“නිතිපතා පරීක්ෂා කිරීමේ වේලාවන්ට එකඟ වී ඔබ අවට සිටින පුද්ගලයින් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බවක් දැනේ” යැයි වෙදර්ලි පවසයි.
ඔබ ස්වයං හුදකලා නම්, පුරුද්දක් කර ගැනීම සහ සෑම දිනකම යම් විවිධත්වයක් ඇති බවට වග බලා ගැනීම අතර සමබරතාවයක් ඇති කරන්න. එය ඇත්ත වශයෙන්ම සති දෙකක ඵලදායී බවක් දැනෙන්නට පුළුවන. ඔබට කළ යුතු දේ ලැයිස්තුවෙන් වැඩ කිරීමට හෝ ඔබ ලබා ගැනීමට අදහස් කළ පොතක් කියවීමට ඔබට හැකිය.
කොරෝන වෛරස් වසංගතයේ සති හා මාස ඉදිරියෙන් සිටින බැවින්, කාලය අඩු කිරීම වැදගත්ය. හැකි සෑම තැනකම සොබාදහමට සහ හිරු එළියට අඛණ්ඩව පිවිසීමට මනස නිර්දේශ කරයි. ව්‍යායාම කරන්න, හොඳින් කන්න සහ සජලීව (ජලය පානය කර) සිටින්න.
කාංසාව සහ කරදර සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා “ඇපල්” තාක්ෂණය “Apple” technique භාවිතා කිරීමට AnxietyUK යෝජනා කරයි.
- පිළිගන්න Acknowledge : අවිනිශ්චිතතාව මතකයට එන විට එය හඳුනාගෙන පිළිගන්න.
- විරාමය Pause : ඔබ සාමාන්‍යයෙන් මෙන් ප්‍රතික්‍රියා නොකරන්න. කිසිසේත් ප්‍රතික්‍රියා නොකරන්න. විරාමයක් ගෙන හුස්ම ගන්න.
- පසුපසට අදින්න Pull back : මෙය කරදරකාරී කතා කිරීමක් පමණක් යැයි ඔබටම කියන්න, නිශ්චිතභාවයේ මෙම පෙනෙන අවශ්‍යතාවය ප්‍රයෝජනවත් නොවන අතර අවශ්‍ය නොවේ. එය සිතුවිල්ලක් හෝ හැඟීමක් පමණි. ඔබ සිතන සෑම දෙයක්ම විශ්වාස නොකරන්න. සිතුවිලි ප්‍රකාශ හෝ කරුණු නොවේ.
- යන්න දෙන්න Let go : සිතුවිල්ල හෝ හැඟීම අත්හරින්න. එය පහව යනු ඇත. ඔබ ඔවුන්ට ප්‍රතිචාර දැක්විය යුතු නැත. ඔවුන් බුබුලක හෝ වලාකුළක පාවෙමින් තිබෙන බව ඔබට සිතිය හැකිය.
- ගවේෂණය කරන්න Explore : වර්තමාන මොහොත ගවේෂණය කරන්න, මන්ද මේ මොහොතේ මේ සියල්ල හොඳින් ය. ඔබේ හුස්ම ගැනීම සහ ඔබේ හුස්ම ගැනීමේ සංවේදනයන් සැලකිල්ලට ගන්න. ඔබට යටින් ඇති බිම සැලකිල්ලට ගන්න. අවට බැලූ විට ඔබ දකින දේ, ඔබට ඇසෙන දේ, ඔබට ස්පර්ශ කළ හැකි දේ, ඔබට සුවඳ දැනෙන දේ සැලකිල්ලට ගන්න. මේ දැන්. ඉන්පසු ඔබේ අවධානය වෙනත් දෙයකට යොමු කරන්න – ඔබ කළ යුතු දේ, කරදරය දැකීමට පෙර ඔබ කරමින් සිටි දේ හෝ වෙනත් දෙයක් කරන්න.
බී.බී.සී ලෝක සේවය ඇසුරිණි
