කොවිඩ්-19 වසංගත සමයේ අගුළු දැමීම් සහ වියදම් කප්පාදු හේතුවෙන් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද ආර්ථිකය පසුගිය අප්‍රේල් සහ ජුනි අතර වාර්ෂික අනුපාතයෙන් 32.9% කින් හැකිලී ගියේය.ෙ 1947 දී රජය වාර්තා තබා ගැනීමට පටන් ගත් දා සිට එය ගැඹුරුම පරිහානිය වූ අතර 1958 දී වාර්තා වූ 10% ක හැකිලීමට වඩා තුන් ගුණයකින් තත්ත්වය දරුණු වී තිබේ.
සෞඛ්‍ය සේවා වැනි සේවාවන් සඳහා වන වියදම් අඩුවීම පහත වැටීමට හේතු විය.
ආර්ථික විද්‍යාඥයින් පවසා ඇත්තේ දෙවන කාර්තුවේ තියුණු ම පහත වැටීමක් සිදුවනු ඇතැයි තමන් අපේක්ෂා කරන බවයි.
නමුත් එක්සත් ජනපදයේ වෛරස් ආසාදනයන් සහ සමහර ප්‍රදේශවල ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා නැවත තහංචි පැනවීමත් සමඟම, නැවත නැගිටීම ඇණහිටීමේ සලකුණු පෙන්නුම් කරයි.
මිලියන 1.4 කට වැඩි පිරිසක් පසුගිය සතියේ විරැකියාව සඳහා නව හිමිකම් ගොනු කළ අතර එය පෙර සතියේ සිට දෙවන සතිය දක්වා මඳක් ඉහළ ගොස් තිබේ. අනෙකුත් දත්ත වියදම් කප්පාදුවට යොමු වන අතර ජූලි මාසයේදී විශ්වාසය බිඳ වැටේ.
රැකියා අහිමිවීම්
ඇමරිකාවේ මහ බැංකුවේ ප්‍රධානී ජෙරොම් පවෙල් ඊයේ (29) ආර්ථිකය යළිත් මන්දගාමී වීම ගැන අනතුරු ඇඟවූ අතර පසුබෑම “අපගේ ජීවිත කාලය තුළ වඩාත් දරුණු සිදුවීමක්” ලෙස විස්තර කළේය.
අර්බුදය සමනය කිරීම සඳහා ඇමරිකානු කුටුම්භ හා ව්‍යාපාරවලට උපකාර කිරීම සඳහා තවදුරටත් රජයේ වියදම් ඉල්ලා සිටියේය.
රට මුහුණ දෙන ආර්ථික අර්බුදයේ පරිමාව මෙම සංඛ්‍යාලේඛන මගින් අවධානයට ලක් කිරීමත් සමඟ අද (30) එම ඉල්ලීම අනෙකුත් ව්‍යාපාරික නායකයින් විසින් අවධානයට ගන්නා ලදි.
“දෙවන කාර්තුවේදී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ඓතිහාසික පරිහානිය පිළිබඳ පුදුමාකාර පුවත අප සැවොම කම්පනයට පත් කළ යුතුයි” යැයි එක්සත් ජනපද වාණිජ මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්ති නිලධාරි නීල් බ්‍රැඩ්ලි පැවසීය. “මෙම ජරා ප්‍රවෘත්තිය කොන්ග්‍රසයට වේගයෙන් ගමන් කිරීමට බල කළ යුතුයි.” ඔහු වැඩි දුරටත් කීවේය.
මේ වසරේ ගෝලීය වර්ධනය 4.9% කින් පහත වැටෙනු ඇතැයි ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල පුරෝකථනය කර තිබේ. අද (30) ජර්මනිය වාර්තාගත කාර්තුමය වශයෙන් 10.1% ක අඩුවීමක් වාර්තා කළ අතර මෙක්සිකෝවේ ආර්ථිකය ද ඉලක්කම් දෙකක හැකිලීමක් වාර්තා කළේය.
වසරකට පෙර එම කාර්තුව හා සසඳන විට එක්සත් ජනපද ආර්ථිකය 9.5% කින් හැකිලී ගියේය. අපනයන හා ආනයන යන දෙකම වසරකට පෙර සිට 20% කට වඩා පහත වැටී ඇති අතර එක්සත් ජනපද ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන ධාවකයා වන පාරිභෝගික වියදම් වසරින් වසර 10.7% කින් පහත වැටී ඇත.
‘යථා තත්ත්වයට පත්වීමේ සලකුණු නොමැත’
නිව්යෝර්ක් නගරයේ මත්පැන් අලෙවි සැලක හිමිකරු ඇන්තනි ලොපෝටෝ
මැයි සහ ජුනි මාසවල දැඩි බඳවා ගැනීම් තිබියදීත්, එක්සත් ජනපදයට පෙබරවාරි මාසයේ සිට රැකියා මිලියන 15 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් අහිමි වී තිබේ. එක්සත් ජනපද සංගණනයෙන් ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ ඇමරිකානු වැඩිහිටියන්ගෙන් අඩකට වඩා ජීවත් වන්නේ වසංගතයෙන් පසු ආදායම කපා හැර ඇති නිවාසවල බවයි.
එක්සත් ජනපදයට මෙම ව්‍යසනයෙන් ගොඩ ඒමට වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇතැයි ආර්ථික විද්‍යාඥයින් අනතුරු ඇඟවීය.
“මැයි සහ ජුනි මාසවලදී ආර්ථිකය වේගයෙන් පසුබෑමකට ලක් වූ විට පවා, කොවිඩ් -19 ආර්ථික කම්පනය මීට පෙර මාසවල දී විශාල හානියක් සිදු කළ අතර ශුද්ධ ප්‍රතිඵලය දෙවන කාර්තුව සඳහා ආර්ථික ව්‍යසනයක් විය” යනුවෙන් පර්යේෂණ අධ්‍යක්ෂ ජොෂ් බිවන්ස් ලිවීය.
“ආරම්භක රැකියා විරහිත ඉල්ලීම් දෙවන සතිය දක්වා ඉහළ ගොස් තිබීම කනස්සල්ලට කරුණක් වන අතර නව පරිභෝජන ප්‍රකෘතිමත් වීමේ අවදානමක් ඇති බව අවධාරනය කරයි” යනුවෙන් මූඩීස් ඉන්වෙස්ටර් සර්විස් හි උප සභාපති මාධවි බොකිල් පැවසීය.
බී.බී.සී. වාර්තාවක් ඇසුරිණි – සැකසුම – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
