කලාපීය සම්බන්ධතාව ඉන්දියා-ඉරාන සබඳතාවයේ තීරණාත්මක කුළුණක් ලෙස විස්තර කරමින් විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස් ජයශංකර් උපායමාර්ගික වශයෙන් වැදගත් වන චබහාර් වරාය ව්‍යාපෘතිය සඳහා ඉන්දියාවේ කැපවීම නැවත අවධාරණය කර ඇත.
සඳුදා (ජනවාරි 15, 2024) ටෙහෙරානයේදී ඉරාන විදේශ අමාත්‍ය එච් අමීර්-අබ්දුල්ලාහියන් හමුවීමෙන් පසු ඔහු පැවසුවේ, “කලාපීය සම්බන්ධතාවය ඉන්දියානු-ඉරාන සබඳතාවල තීරණාත්මක කුළුණක් වූ අතර, අද දින සාකච්ඡාවල න්‍යාය පත්‍රයේ ස්වභාවිකවම ප්‍රමුඛ විය. මධ්‍යම ආසියාවේ, ඇෆ්ගනිස්ථානයේ සහ යුරේසියාවේ වෙලඳපොලවලට ප්‍රවේශ වීමට ඉරානයේ අද්විතීය භූගෝලීය පිහිටීමෙන් ප්‍රතිලාභ ලබා ගැනීමට ඉන්දියාවේ උනන්දුව මම නැවත අවධාරණය කළෙමි. ජාත්‍යන්තර උතුරු දකුණු ප්‍රවාහන කොරිඩෝව බලගැන්වීමේ අපේක්ෂාවන් පිළිබඳව අපි සාකච්ඡා කළෙමු.
ඉරාන විදේශ අමාත්‍යවරයා සමඟ ඔහුගේ ඒකාබද්ධ මාධ්‍ය ප්‍රකාශයේ මේ පිළිබඳව විස්තර කරමින් ඔහු කියා සිටියේ ඔවුන් චබහාර් වරාය සංවර්ධනය හා ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා ඉන්දියාවේ මැදිහත්වීම පිළිබඳව සාකච්ඡා කළ බවත් එය “සම්බන්ධතාවයේ ඒකාබද්ධ දැක්මක් සහිත ඒකාබද්ධ ව්‍යාපෘතියක්” ලෙස විස්තර කළ බවත්ය. මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා ඉන්දියාවේ කැපවීම තමා අවධාරණය කළ බවත්, ඉදිරි වසරවලදී ඉන්දියාවේ අඛණ්ඩ මැදිහත්වීම සඳහා දෙපාර්ශ්වයට ස්ථිර, තිරසාර සහ දිගුකාලීන මාර්ග සිතියමක් ස්ථාපිත කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳව සාකච්ඡා කළ බවත් ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස් ජයිශංකර් වැඩිදුරටත් පැවසීය.
දේශපාලන නායකත්වයේ සෘජු අධීක්ෂණය යටතේ එහි ප්‍රගතිය නිරීක්ෂණය කිරීමේ අවශ්‍යතාව ද එම සාකච්ඡාවලදී ඔහු අවධාරණය කළේය.
පෙර දිනයේදී, ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස් ජයිශංකර් ඉරානයේ මාර්ග සහ නාගරික සංවර්ධන අමාත්‍ය මෙහ්ර්දාඩ් බාස්ර්පාෂ් හමුවී ඉරානයේ දකුණු වෙරළ තීරයේ සිස්ටන් – බලුකිස්තානය පළාතේ උපායමාර්ගික වත්කමක් වන චබහාර් වරාය සඳහා දිගුකාලීන සහයෝගීතා රාමුවක් සංවර්ධනය කිරීම පිළිබඳව සාකච්ඡා කළේය.
ඉරාන විදේශ අමාත්‍යවරයා සමඟ පැවති සාකච්ඡාවේදී ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය ජයිශංකර් “ඉන්දියානු සාගරයේ මෙම වැදගත් කොටසේ සමුද්‍ර වාණිජ ගමනාගමනයේ ආරක්ෂාවට ඇති තර්ජන සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිවීම” ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවගේ දැඩි අවධානයට ලක්විය යුතු කරුණක් බව ද පෙන්වා දුන්නේය.
“පැහැදිලිවම, එය ඉන්දියාවේ බලශක්ති සහ ආර්ථික අවශ්‍යතා කෙරෙහි ද සෘජු බලපෑමක් ඇති කරයි. මෙම ඝෝෂාකාරී තත්ත්වය කිසිදු පාර්ශ්වයකට වාසිදායක නොවන අතර මෙය පැහැදිලිව හඳුනාගත යුතුය,” ඔහු පැවසීය.
‘ගාසා තීරයේ මානුෂීය අර්බුදය විසඳිය යුතුයි’
බටහිර ආසියාවේ තත්ත්වය, යුක්රේනයේ ගැටුම් සහ ඇෆ්ගනිස්ථානයේ වර්ධනයන් ඇතුළු ගෝලීය සහ කලාපීය කරුණු පිළිබඳව අමාත්‍යවරුන් දෙදෙනා අදහස් හුවමාරු කර ගත්හ.
“සමහරු මැද පෙරදිග ලෙස හඳුන්වන බටහිර ආසියාවේ මෑත කාලීන සිදුවීම් ගැන අප දෙදෙනාම කනස්සල්ලට පත්ව සිටිමු. ප්‍රචණ්ඩත්වය සහ එදිරිවාදිකම් තවදුරටත් උත්සන්න වීම වැළැක්වීමේ වැදගත්කම අපි අවධාරණය කළෙමු, ”ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය ජයශංකර් ප්‍රකාශ කළේය. ඉන්දියාවේ “සියලු ආකාර සහ ප්‍රකාශනයන්හිදී ත්‍රස්තවාදයට එරෙහිව දිගුකාලීන සහ සම්මුති විරහිත ආස්ථානය” ඉස්මතු කරන අතරම, ඕනෑම ගැටුම්කාරී තත්වයක් තුළ සිවිල් ජීවිත අහිමි වීම වැළැක්වීම සඳහා ඔහු ඉල්ලා සිටියේය.
ගාසා තීරයේ සිවිල් ජීවිත, විශේෂයෙන්ම කාන්තාවන් සහ ළමුන්ගේ ජීවිත අහිමි වීම ගැන සඳහන් කරමින් ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය ජයශංකර් පැවසුවේ, “දෘෂ්‍යමාන මානුෂීය අර්බුදයක් පවතින අතර එය විසඳිය යුතු අතර තිරසාර මානුෂීය කොරිඩෝවක් නිර්මාණය කිරීම දවසේ අවශ්‍යතාවයයි. ඒ සඳහා ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව දරන උත්සාහය අපි සාදරයෙන් පිළිගනිමු. ඉන්දියාව විසින්ම ගාසා තීරයට සහන ද්‍රව්‍ය නැව්ගත කර එක්සත් ජාතීන්ගේ සහන සහ වැඩ ඒජන්සිය වෙත දායක වී ඇත.
පලස්තීනය සම්බන්ධයෙන් රාජ්‍ය දෙකක විසඳුමක් සඳහා ඉන්දියාවේ සහය නැවත අවධාරණය කිරීමට ඔහු මෙම අවස්ථාව භාවිතා කළේය.
ෆාර්සි ඉන්දියාවේ සම්භාව්‍ය භාෂා නවයේ කවයට සම්බන්ධ වේ
ඉන්දියාව සහ ඉරානය අතර සංස්කෘතික, සාහිත්‍යමය සහ භාෂාමය සබඳතා ගැඹුරු කරමින් ඉන්දියාවේ නව අධ්‍යාපන ප්‍රතිපත්තියේ සම්භාව්‍ය භාෂා නවයෙන් එකක් ලෙස පර්සියානු (ෆාර්සි) භාෂාව ඇතුළත් කර ඇති බව ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය ජයශංකර් ප්‍රකාශ කළේය. “ඉරානය සහ ඉන්දියාව අපගේ ගැඹුරු සංස්කෘතික, සාහිත්‍යමය සහ භාෂාමය බැඳීම් මගින් එක්සත් වී ඇති අතර, සංචාරකයින්, සිසුන්, කලාකරුවන්, ක්‍රීඩකයින් සහ විද්වතුන්ගේ හුවමාරුව වැඩි කිරීම සඳහා අද්විතීය පදනමක් නිර්මාණය කරයි,” ඔහු පැහැදිලි කළේය.
ටෙහෙරානයේ සිටියදී ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස් ජයිශංකර් ඉරාන ජනාධිපති ඉබ්‍රාහිම් රයිසි හමුවී කර්මන් ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් ශෝකය ප්‍රකාශ කළේය.
“ඉරාන ඉස්ලාමීය ජනරජයේ ජනාධිපති ආචාර්ය ඉබ්‍රාහිම් රයිසි හමුවීමට ලැබීම ගෞරවයක්.
ඉරාන අමාත්‍යවරුන් සමඟ මගේ ඵලදායි සාකච්ඡා පිළිබඳව ඔහුව දැනුවත් කළා. සබඳතා තවදුරටත් වර්ධනය කිරීම සඳහා ඔහුගේ මග පෙන්වීම අගය කරන්න, ”ඔහු සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවේ X හි පළ කළේය.
ඔහු උත්තරීතර ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිලයේ ලේකම් අලි අක්බාර් අහමඩියන් හමුවී ද්විපාර්ශ්වික සහ කලාපීය ගැටළු පිළිබඳව ද සාකච්ඡා කළේය.
පසුගිය වසරේ ඉරානයේ බ්‍රික්ස් සාමාජිකත්වයෙන් පසුව ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස් ජයිශංකර් ගේ සංචාරය, බහුපාර්ශ්වික සහයෝගීතාවයේ වැදගත්කම සහ ගෝලීය කතිකාව හැඩගැස්වීමේදී ජාතීන් දෙකෙහිම භූමිකාව අවධාරනය කළේය.
