ඉන්දියාවේ එහි ‘අසල්වැසි ප්‍රථම’ ප්‍රතිපත්තිය යටතේ මාලදිවයින සැමවිටම ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගෙන ඇති අතර කලාපීය ප්‍රතිපත්තියේ ද ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගෙන ඇත. ඉන්දියාව සඳහා මාලදිවයිනේ උපායමාර්ගික අදාළත්වය පැහැදිලි වන්නේ එය රටේ බටහිර වෙරළට සමීපව පිහිටා තිබීමෙනි (එය ඉන්දියාවේ බටහිර වෙරළේ සිට නාවික සැතපුම් 300 ක් පමණක් වන අතර මිනිකෝයි දූපතේ සිට නාවික සැතපුම් 70 ක් පමණි).
1965 දී මාලදිවයින නිදහස ලැබීමෙන් පසු මාලදිවයින පිළිගෙන රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සබඳතා ඇති කළ පළමු රටවලින් එකක් වූයේ ඉන්දියාවයි. 1988 කුමන්ත්‍රණ ප්‍රයත්නය අතරතුර දිල්ලි සහායෙන් පසුව දෙරට ශක්තිමත්, දිගුකාලීන ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා වර්ධනය කර ගත්හ. එතැන් සිට, මාලදිවයිනේ ආරක්ෂක පුහුණුව සහ උපකරණ අවශ්‍යතා පුළුල් ලෙස සපුරාලීම සඳහා දෙරට ආරක්ෂක ක්ෂේත්‍රවල පුළුල් ලෙස සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇත.
මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය සඳහා, මෙම ක්ෂේත්‍රය තුළ ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතාවලින් 70% කට වඩා ආවරණය වන පරිදි ඉන්දියාව වඩාත් පුහුණු අවස්ථා ලබා දෙයි. පසුගිය වසර 10 තුළ ඉන්දියාව මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය අභ්‍යාසලාභීන් 1400කට වඩා පුහුණු කර ඇත. මීට අමතරව, මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය ඒකාබද්ධ මුර සංචාර, මත්ද්‍රව්‍ය නාශක මෙහෙයුම්, මුහුදු පැදීමේ වැඩසටහන, ත්‍රාසජනක කඳවුරු සහ රුවල් ඔරු තරඟ වැනි විවිධ මිලිටරි-හමුදා ක්‍රියාකාරකම් සඳහා සහභාගී වී ඇත. එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක මධ්‍යස්ථානයෙහි එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක මෙහෙයුම් සඳහා මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය සොල්දාදුවන් පුහුණු කිරීමට සහ මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය අවශ්‍යතා මත ජංගම පුහුණු කණ්ඩායම් කණ්ඩායමක් යැවීමට ඉන්දියාව ද ඉදිරිපත් වී ඇත.
2017, 2018, 2019, සහ 2021 දී ඉන්දීය නාවික හමුදාව සාමාජිකයින් 10 දෙනෙකුගෙන් යුත් කමාන්ඩෝ එම්ටීටී මාලදිවයිනට යෙදවූ බව සඳහන් කිරීම වැදගත්ය. මීට අමතරව, එය මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය වෙත ගුවන් නිරීක්ෂණ, සහ හෙලිකොප්ටරයෙන් ඇතුළු කිරීමේ හැකියාව සඳහා ගුවන් වත්කම් ලබා දුන්නේය.
සෙවීම් සහ ගලවාගැනීම් , මානුෂීය ආධාර සහ ආපදා සහන සඳහා ඉන්දියාව විසින් සංවිධානය කරන ලද අභ්‍යාසවලට මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය බොහෝ විට සහභාගී වේ.
‘එකුවෙරින්’, ‘දෝස්ති’, ‘එකත’ සහ “ඔපරේෂන් ෂීල්ඩ්” වැනි ඒකාබද්ධ අභ්‍යාස ද්විපාර්ශ්වික ආරක්ෂක සහයෝගීතා රාමුවේ වැදගත් අංගයක් වී ඇත. නව ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ මූලස්ථානය, මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකායෙහි සංයුක්ත පුහුණු මධ්‍යස්ථානය සහ වෙරළබඩ රේඩාර් පද්ධතිය සංවර්ධනය කිරීම අනෙකුත් කැපී පෙනෙන ආරක්ෂක මුලපිරීම් වේ.
2016 අපේ‍්‍රල් මාසයේදී, හිටපු ජනාධිපති යමීන් අබ්දුල් ගයුම්ගේ දෙදින නිල සංචාරයේදී, ආරක්ෂාව සඳහා වූ පුළුල් කි‍්‍රයාකාරී සැලැස්මක් තවදුරටත් ද්විපාර්ශ්වික ආරක්ෂක සහයෝගීතාව සඳහා අත්සන් කරන ලදී. ආරක්ෂක ලේකම්වරයාගේ මට්ටමින් පවත්වනු ලබන වාර්ෂික ආරක්ෂක සහයෝගිතා කතිකාව 2016 ජූලි මස ආරම්භ කර 2017 නොවැම්බර් මස දෙවැනි වරටත් කැඳවන ලදී. කතිකාවේ තෙවැනි අදියර 2022 පෙබරවාරි 14 වැනි දින මාලේහිදී පවත්වන ලදී.
උපායමාර්ගික සහ මෙහෙයුම් මට්ටම්වල ආරක්ෂක සහයෝගීතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා වාර්ෂික ඒකාබද්ධ මාණ්ඩලික සාකච්ඡා 2016 පෙබරවාරි මාසයේදී ආරම්භ කරන ලදී. 2022 දෙසැම්බර් මාසයේදී දිල්ලිය විසින් සාකච්ඡාවල හයවන අදියර පැවැත්වීය. මීට අමතරව, මෙම ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා මාලදිවයින ඉන්දියාව සහ ශ්‍රී ලංකාව සමඟ ත්‍රෛපාර්ශ්වික සමුද්‍ර ආරක්ෂක සහයෝගීතාව මත රඳා පවතී. අපනයන සහ දේශීය ආහාර සුරක්‍ෂිතතාව (විශේෂයෙන් මාළු සහ ඒ ආශ්‍රිත ද්‍රව්‍ය) සඳහා සාගර ත්‍යාගය මත රට රඳා පැවතීම සහ මේ සඳහා ඉන්දියාවේ සහය හේතුවෙන් මාලදිවයිනේ සුවිශේෂී ආර්ථික කලාපය ආරක්ෂා කිරීම එහි ජාතික ආරක්ෂාවේ වැදගත් අංගයක් වී ඇත.
ඉන්දියාව මාලදිවයිනේ විශ්වාසවන්ත මිත්‍රයෙකු ලෙස සලකනු ලබන අතර එහිදී ‘ඉන්ඩියා ෆස්ට්’ මාලදිවයින් රජයේ ප්‍රකාශිත ප්‍රතිපත්තියක් වී ඇති අතර, 2022 අගෝස්තු මාසයේදී නවදිල්ලියට ගිය ජනාධිපති සෝලිහ් විසින් මෑතකදී නැවත තහවුරු කරන ලදී. ඉන්දියාව ගොඩබෑමේ යාත්‍රාවක් ලබා දෙන බව නිවේදනය කළේය.
කෙසේ වෙතත්, මාලේ හි බලයේ සිටින පාලක පක්ෂය හෝ සභාගය මත පදනම්ව, සම්බන්ධතාවය එහි උඩු යටිකුරු වී ඇත. 2013 සහ 2018 අතර, මාලදිවයිනේ ප්‍රගතිශීලී පක්ෂය සහ අබ්දුල් ගයුම් (දැනට රටේ විපක්ෂ බලවේගය) විසින් නායකත්වය දුන් එහි පාලක සභාගය යටතේ ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා පිරිහී ගිය විට මෙය පැහැදිලි විය.
මෙම කාල වකවානුවේදී චීනය දිවයිනට ඇතුළු විය. බීජිං සහ මාලේ දූපත් වල සැලකිය යුතු යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා ගිවිසුම් අත්සන් කර ඇති අතර නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුමක් ද 2017 දී රජය විසින් අනුමත කරන ලදී. ඉන්දීය විරෝධී කතාවලට සහය දුන්නද, මාලදිවයිනේ විරුද්ධ කණ්ඩායම් රටේ උපායමාර්ගික වශයෙන් දිල්ලිහි වැදගත්කම හොඳින් දනී. 2016 අප්‍රේල් මාසයේදී ගයුම්ගේ පාලන තන්ත්‍රය ඉන්දියාව සමඟ විස්තීර්ණ ආරක්ෂක ක්‍රියාකාරී සැලැස්මට අත්සන් තැබූ අතර පසුව විපක්ෂයේ “ඉන්දියා අවුට්” ව්‍යාපාරයේ මුහුණුවර බවට පත්වීමෙන් ඉන්දියාව කෙරෙහි ඔවුන්ගේ උත්ප්‍රාසාත්මක ආදරය-වෛරී ආස්ථානය සාක්ෂි දරයි.
මේ අනුව, මාලදිවයිනේ නිල ‘ඉන්ඩියා ෆස්ට්’ ප්‍රතිපත්තිය කුමන දේශපාලනික වුවත් වෙනස් වීමට ඉඩක් නැත.යමීන් ගයුම් යටතේ පැවති අඳුරු රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික අවධිය කෙටිකාලීන වූ අතර 2018 නොවැම්බර් මාසයේදී මාලදිවයින් ජනාධිපති ලෙස ඊබ්‍රාහිම් මොහොමඩ් සෝලි තේරී පත්වීමත් සමඟ අවසන් විය.
2018 දෙසැම්බරයේ බලයට පත්වීමෙන් පසු ඔහුගේ පළමු නිල රාජ්‍ය සංචාරය ඉන්දියාවයි. 2019 ජනවාරි මාසයේදී ආරක්ෂක අමාත්‍ය මරියා ඩිඩිගේ නායකත්වයෙන් යුත් දූත පිරිසක් දෙවන ආරක්ෂක සහයෝගීතා සංවාදය සඳහා ඉන්දියාවට ගියහ. එතැන් සිට, ඇය 2020 පෙබරවාරි මාසයේ ඩෙෆෙක්ස්පෝ, 2021 පෙබරවාරියේ බැංගලෝරයේ ඉන්දියානු සාගර රිම් සංගමයෙහි සම්මන්ත්‍රණය සහ 2021 නොවැම්බරයේ විසිර යාමේ පෙළපාළියේ ප්‍රධාන ආරාධිත අමුත්තා ලෙස කොචි හිදී ඇතුළුව ඉන්දියාවට විවිධ සංචාර සිදු කර ඇත.
ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි 2019 ජුනි මාසයේදී මාලදිවයිනේ නිල සංචාරයේදී (ඔහුගේ දෙවන ධුර කාලය තුළ ඔහුගේ පළමු විදේශ සංචාරය), ඉන්දීය නාවික හමුදාව සහ මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය සුදු නැව් තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීම පිළිබඳ තාක්ෂණික ගිවිසුමකට අත්සන් තැබීය. දුරස්ථ සම්බන්ධතා භාවිතයෙන්, මාෆිල්අෆුෂි සහ වෙරළබඩ රේඩාර් පද්ධතිය හි මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකායෙහි සංයුක්ත පුහුණු මධ්‍යස්ථානය පහසුකම අගමැති මෝදි සහ ජනාධිපති සෝලිහ් විසින් එක්ව විවෘත කරන ලදී. මීට අමතරව, ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි ඒකාබද්ධ ක්‍රියාකාරී කණ්ඩායමක් පිහිටුවීමට සහ සමුද්‍ර ආරක්ෂාව පිළිබඳ ජාතික ආරක්ෂක උපදේශක මට්ටමේ ත්‍රෛපාර්ශ්වික සාකච්ඡා (ඉන්දියාව-මාලදිවයින-ශ්‍රී ලංකාව) වන කොළඹ ආරක්ෂක සමුළුව නැවත ආරම්භ කිරීමට දෙපාර්ශවයම එකඟ විය.
ඉන්දියාව සහ මාලදිවයින අතර ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා සහ ආරක්ෂක සහයෝගීතාව මෑත අතීතයේ දී වැඩිදියුණු වී ඇත. ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස් ජයිශංකර්ගේ නිමා වූ සංචාරයේදී මාලදිවයින් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය වෙත මුහුදු ගිලන්රථ දෙකක් භාර දුන්නේය.එමගින් මාලදිවයිනේ අවශ්‍යතා ඇති පුද්ගලයින් සඳහා සෞඛ්‍ය සේවාවන් වේගයෙන් යෙදවීමට හැකි වේ.
ඉන්දියා නිවුස් නෙට්වර්ක්ස්
