පසුගිය මාස කිහිපය තුළ ඉහළ මට්ටමේ සංචාර මගින් ලබා දුන් නව ජවයක් සැලකිල්ලට ගෙන, ඉන්දීය-ශ්රී ලංකා සබඳතාව පුළුල් වී තීව්ර වී ඇත. ගෝලීය වශයෙන් සහ විශේෂයෙන්ම ශ්රී ලංකාව සඳහා අස්ථාවර කාලවලදී, දෙරටේම සබඳතා හොඳින්ම පෙන්නුම් කර ඇත්තේ ඔවුන්ගේ සබඳතා යහපත් අසල්වැසි සබඳතාවයකින් ඔබ්බට විහිදෙන බවයි.
‘අවශ්ය මිතුරා’
විශිෂ්ට අසල්වැසි සබඳතා අවධාරණය කරමින්, ශ්රී ලංකා මුදල් අමාත්ය බැසිල් රාජපක්ෂ, පසුගිය වසරේ දෙසැම්බරයෙන් පසු ඔහුගේ දෙවන සංචාරය වන මෙම සතිය අගදී නවදිල්ලියට පැමිණීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
සංචාරයට පෙර විදේශ කටයුතු අමාත්ය එස් ජයශංකර් පසුගිය සතියේ මුදල් අමාත්ය රාජපක්ෂ සමඟ දුරකථන සංවාදයක් පවත්වා ඇත. නවදිල්ලිය ශ්රී ලංකාවට හැකි සෑම ආකාරයකින්ම අඛණ්ඩව සහාය දෙන බව පවසා තිබුණි.
පසුගිය මාසයේ නවදිල්ලි නුවරදී ඔවුන් දෙදෙනා ද්විපාර්ශ්වික සාකච්ඡා පැවැත්වූ අවස්ථාවේදී ජයිශංකර් ශ්රී ලංකා විදේශ අමාත්ය ජී එල් පීරිස් ද එම සහතිකය ලබා දී තිබුණි. ශ්රී ලංකාවට අවශ්ය අවස්ථාවලදී ඉන්දියාව සැමවිටම ශ්රී ලංකාව සමඟ සිටින බව ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්ය එස් ජයශංකර් ප්රකාශ කළ බව ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්යාංශය ප්රකාශයක් නිකුත් කෙරිණ.
‘අවශ්යතා ඇති මිතුරා’ යන කියමන සමඟින්, කොළඹ එහි දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදයට මුහුණ දී සිටින බව විවිධ ආකාරවලින් ප්රකාශ වේ. ‘කලාපයේ සැමට ආරක්ෂාව සහ වර්ධනය’ පිළිබඳ අග්රාමාත්ය නරේන්ද්ර මෝදිගේ දැක්ම යටතේ ඉන්දියාව එහි ‘අසල්වැසියන්ට පළමුව’ ප්රතිපත්තියට අනුකූලව කටයුතු කරයි. එබැවින් ශ්රී ලංකාවේ අවශ්යතා සපුරාලීමේදී ඉදිරියට පැමිණේ.
ආර්ථික සහයෝගීතාව
සංචාරක ශ්රී ලංකා අමාත්යවරයා එළඹෙන නවදිල්ලි සංචාරයේදී ඉන්දියාව සමඟ ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 1 ක මූල්ය ආධාර ගිවිසුමක් අත්සන් කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියනයක ණය පහසුකම ශ්රී ලංකාවට ආහාර, අත්යවශ්ය ද්රව්ය සහ ඖෂධ ආනයනය කිරීමට උපකාරී වනු ඇත.
දෙසැම්බර් මාසයේදී ශ්රී ලංකා මුදල් අමාත්යවරයාගේ අවසන් ඉන්දීය සංචාරයේදී ආහාර සහ ඖෂධ සහ මුදල් ආනයනය සඳහා ණය වාරිකයක් ඇතුළත් කරුණු හතරකින් යුත් ආර්ථික සහයෝගීතා පැකේජයක් දෙරට සම්මත කර ගත් බව මතක තබා ගත හැකිය.
සිය පොරොන්දු ඉටු කරමින්, ආර්ථික ප්රකෘතිය සහ වර්ධනය සඳහා ශ්රී ලංකාව සමඟ නැගී සිටීමට ඇති දැඩි කැපවීම අනුව ඉන්දියාව, ශ්රී ලංකාවට ඩොලර් මිලියන 900 කට අධික පහසුකම් ලබා දුන්නේය. මෙයට ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන මිලියන 500 කට වඩා වැඩි ආසියානු නිෂ්කාශන සංගමය පියවීම කල් දැමීම සහ ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන මිලියන 400 ක මුදල් හුවමාරුව ඇතුළත් වේ.
ජනවාරි මාසයේ දී ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්ය එස් ජයශංකර් විසින් මුදල් අමාත්ය රාජපක්ෂ සමඟ කළ අතථ්ය සාකච්ඡාවෙන් පසුව, ඉන්දියාව නැවතත් ශ්රී ලංකා රජයේ හදිසි අවශ්යතාවයට ප්රතිචාර වශයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන මිලියන 500 ක ණය සහනයක් හරහා ශ්රී ලංකාව ඉන්දියාවෙන් ඉන්ධන ආනයනය සඳහා ආධාර ලබා ගත්තේය.
දිගුකාලීනව අපේක්ෂිත ද්විපාර්ශ්වික ව්යාපෘති නැවත පණ ගැන්වීම
දෙරට අතර ආර්ථික සහයෝගීතාව වර්ධනය වීමත් සමඟ දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ නොනැවතී තිබූ ද්විපාර්ශ්වික ව්යාපෘති ද ක්රියාත්මක විය.
ත්රිකුණාමලයේ තෙල් ටැංකි 99ක් ඉන්දියන් ඔයිල් කෝපරේෂන් වෙත බදු දී සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ඉන්දියාව සමඟ ගිවිසුමකට එළඹීමට ශ්රී ලංකා කැබිනට් මණ්ඩලය නව වසර ආරම්භයේදී අනුමැතිය ලබා දී ඇත.
එසේම, පසුගිය සතියේ ඉන්දියාව සහ ශ්රී ලංකාව දිවයිනේ නැගෙනහිර වරාය ත්රිකුණාමලයේ සාම්පූර් හි මෙගාවොට් 100 ක සූර්ය බලාගාරයක් සංවර්ධනය කිරීමට ගිවිසුමකට අත්සන් තැබූ අතර එය 2006 ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ යටතේ ගල් අඟුරු බලාගාරයක් ලෙස ප්රථම වරට යෝජනා කරන ලද අතර පසුව එය ජනාධිපති මෛත්රීපාල සිරිසේන මහතා විසින් රඳවා තබා ගන්නා ලදී.
බලශක්ති ව්යාපෘතිවලට අමතරව, ඒකීය ඩිජිටල් අනන්යතා රාමුව ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා ප්රදානයක් ලබා ගැනීම සඳහා ඉන්දියාව සමඟ අවබෝධතා ගිවිසුමක් අත්සන් කිරීමට ශ්රී ලංකාවේ අමාත්ය මණ්ඩලය පසුගිය මාසයේදී අනුමැතිය ලබා දුන්නේය.
2019 දෙසැම්බර් මාසයේදී ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා සහ අගමැති මෝදි මහතා අතර පැවති ද්විපාර්ශ්වික සාකච්ඡාවලදී ඒකීය ඩිජිටල් අනන්යතා රාමුව ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා ප්රදානයක් ලබාදීමට ඉන්දීය රජය එකඟ වී ඇත.
ඉන්දියාව හරහා ශ්රී ලංකාවේ ප්රකෘතිය සඳහා මාර්ග සිතියම
ශ්රී ලංකා ආර්ථිකය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ ප්රයත්නයන්ට ජනාධිපති රාජපක්ෂ නායකත්වය දෙන බවත් මෙම ක්රියාවලියට ඉන්දියාව ප්රධාන තැනක් ගන්නා බවත් ඉන්දියාවේ ශ්රී ලංකා නියෝජිත මිලියන්ද මොරගොඩ ජනවාරි මාසයේදී ටයිම්ස් ඔෆ් ඉන්දියා පුවත්පතට පවසා තිබුණි.
නැවතත්, පෙබරවාරි මාසයේ චින්තන මණ්ඩලයක් විසින් නවදිල්ලියේ පැවති උත්සවයකදී මහ කොමසාරිස් මොරගොඩ ප්රකාශ කළේ, ශ්රී ලංකා-ඉන්දියා සබඳතා ගණුදෙණු අවධියක සිට උපායමාර්ගික අවධියකට ගෙන යාමේදී තෙරපුම් ක්ෂේත්ර අටක් සංවර්ධනය කිරීම ඉතා වැදගත් වන බවයි.
ශ්රී ලංකා මහ කොමසාරිස්වරයාගේ ප්රකාශයන් මගින් අවධාරණය කරන්නේ, ඉන්දියාව සහ ශ්රී ලංකාව, සබඳතාවල අත්යාවශ්ය වෙනසකට මග පෑදී ඇති ඔවුන්ගේ ක්රියාකාරකම් තීව්ර කිරීම සඳහා කිසිදු බාධාවක් නොවන අවස්ථාවක, දෙරට අතර ද්විපාර්ශ්වික සබඳතාවල වත්මන් අවධියේ වැදගත්කමයි.
එළැඹෙන ලංකා මුදල් ඇමැතිවරයාගේ ඉන්දීය සංචාරය මේ අර්ථයෙන් ඓතිහාසික එකක් වනු ඇත.
ඉන්දියා නිවුස් නෙට්වර්ක්ස්