ලොව විශාලතම එන්නත් කිරීමේ මෙහෙයුම දියත් කර සතියකටත් අඩු කාලයකදී ඉන්දියාව විසින් නොමිලේ ලබාදීම සදහා කොවිඩ් -19 එන්නත් දසදහස් ගණනක් අසල්වැසි රටවලට ලබාදී තිබේ.
ඉන්දියාවේ ඖෂධ නියාමකයා විසින් කොවිෂීල්ඩ් Covishield (the local name for the Oxford-AstraZeneca vaccine developed in the UK) (එක්සත් රාජධානියේ සංවර්ධනය කරන ලද ඔක්ස්ෆර්ඩ්-ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නත සඳහා දේශීය නම) සහ ඉන්දීය ඖෂධ නිෂ්පාදන සමාගමක් වන භාරත් බයෝටෙක් Bharat Biotech විසින් දේශීයව සාදන ලද කොවැක්සින් Covaxin, Bharat වෙත අනුමැතිය ලබා දී ඇත.
ඉන්දියාව ලෝකයේ ප්‍රමුඛතම එන්නත් නිෂ්පාදකයා වන අතර වාර්ෂිකව ලෝකයේ භාවිතා කරන එන්නත්වලින් 60%ක් එරට විසින් නිෂ්පාදනය කරයි. එන්නත් නිෂ්පාදන කරන ප්‍රමුඛ සමාගම් 06ක් පමණ ඉන්දියාව තුළ ස්ථාපිත කර ඇත.
ඉතින් ඉන්දියාවේ එන්නත් ගැන අප දන්නේ කුමක්ද?
කොවැක්සින් ක්‍රියා කරන්නේ කෙසේද?
එන්නත් නිෂ්පාදනය පිළිබද වසර 24ක අත්දැකීම් ඇති භාරත් බයෝටෙක් විසින් ස්වදේශික රජය විසින් ලබා දෙන එන්නත නිපදවා ඇති අතර එය එන්නත් 16 ක් සහ රටවල් 123 කට අපනයනය කරයි.
එය අක්‍රිය කළ එන්නතකි (inactivated vaccine) . එයින් අදහස් වන්නේ එය ඝාතනය කරන ලද කොරෝන වෛරස් වලින් (killed coronaviruses) සෑදී ඇති අතර එය ශරීරයට එන්නත් කිරීම ආරක්ෂිත කරයි. භාරත් බයෝටෙක් විසින් ඉන්දියාවේ ජාතික වෛරස් විද්‍යා ආයතනය විසින් ලබා දුන් කොරෝනා වයිරසයේ නියැදියක් භාවිතා කරන ලදී.
පරිපාලනය කරන විට, ප්‍රතිශක්තිකරණ සෛල වලට තවමත් මියගිය වෛරසය හඳුනාගත හැකි අතර, වසංගත වෛරසයට එරෙහිව ප්‍රතිදේහ නිපදවීමට ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට පොළඹවයි.
මාත්‍රාවන් දෙක සති හතරක කාලයක් ලබා දෙනු ලැබේ. එන්නත 2C සිට 8C දක්වා ගබඩා කළ හැකිය.
භාරත් බයෝටෙක් සමාගම පවසන්නේ කොවාක්සින් මාත්‍රාව මිලියන 20 ක තොගයක් ඇති බවත්, වසර අවසාන වන විට මාත්‍රාව මිලියන 700 ක් ලබා ගැනීමට අපේක්ෂා කරන බවත්ය.
Covaxin පිළිබඳ මතභේදය කුමක්ද?
මේ සියල්ල ආරම්භ වූයේ නියාමකයා “මහජන අවශ්‍යතා සඳහා හදිසි අවස්ථා වලදී බහුල පූර්වාරක්ෂාවක් ලෙස, සායනික අත්හදා බැලීමේ ක්‍රමයේදී, විශේෂයෙන් විකෘති වික්‍රියා මගින් ආසාදනය වීමේ සන්දර්භය තුළ භාවිතය සීමා කිරීම” සඳහා අනුමත කර ඇති බවයි.
විශේෂඥයින් කල්පනා කළේ එන්නතක් අත්හදා බැලීම් සිදු වෙමින් පවතින විට මිලියන ගණනක් අවදානමට ලක් වූ පුද්ගලයින් විසින් හදිසි භාවිතය සඳහා ඉවත් කළේ කෙසේද යන්නයි.
නිෂ්පාදකයා සහ ඖෂධ නියාමකයා යන දෙදෙනාම පවසන්නේ කොවාක්සින් “ආරක්ෂිත වන අතර ශක්තිමත් ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් ලබා දෙන” බවයි.
නමුත් සමස්ත ඉන්දීය ඖෂධ ක්‍රියාකාරී ජාලය All India Drug Action Network පැවසුවේ “අසම්පූර්ණ ලෙස අධ්‍යයනය කරන ලද එන්නතක්” අනුමත කිරීම සඳහා විද්‍යාත්මක තර්කනය අවබෝධ කර ගැනීමට බාධා ඇති වූ බවයි. “කාර්යක්ෂමතා දත්ත නොමැතිකම හේතුවෙන් දැඩි උත්සුකයන් පැන නගින” බව එහි සඳහන් විය.
භාරත් බයෝටෙක් විසින් අනුමත කිරීම ආරක්ෂා කර ඇති අතර, ඉන්දියානු සායනික අත්හදා බැලීමේ නීති මගින් රටේ බරපතල හා ජීවිතයට තර්ජනයක් වන රෝග සඳහා නුසුදුසු වෛද්‍ය අවශ්‍යතා සඳහා වන දෙවන අදියර අත්හදා බැලීම්වලින් පසුව ඖෂධ භාවිතය සඳහා “වේගවත්” අවසරයක් ලබා දී තිබේ. පෙබරවාරි මාසය වන විට එන්නත සඳහා කාර්යක්ෂමතා දත්ත ලබා දීමට එය පොරොන්දු වී තිබේ.
Covishield ගැන කුමක් කිව හැකිද?
ඔක්ස්ෆර්ඩ්-ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නත Oxford-AstraZeneca vaccine ලොව විශාලතම එන්නත් නිෂ්පාදකයා වන ඉන්දියාවේ සේරම් ආයතනය Serum Institute of India විසින් දේශීයව නිෂ්පාදනය කරනු ලැබේ. එය මසකට මාත්‍රාව මිලියන 50 කට වඩා නිපදවන බව පවසයි.
කෝවිෂීල්ඩ් ලෙස හැඳින්වෙන මෙම එන්නත චිම්පන්සියන්ගෙන් ලබා ගන්නා පොදු සීතල වෛරසයක (ඇඩිනෝ වයිරස් Adenovirus ලෙස හැඳින්වේ) දුර්වල වූ අනුවාදයකින් සාදා ඇත. එය කොරෝනා වයිරස් මෙන් වෙනස් කර ඇත.
රෝගියාට එන්නත එන්නත් කළ විට, ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ප්‍රතිදේහ සෑදීම ආරම්භ කරන අතර ඕනෑම COVID වෛරස් ආසාදනයකට පහර දීමට එය ප්‍රාථමික කරයි.
සති හතරත් 12 ත් අතර කාල පරාසයක් තුළ මාත්‍රාවකින් ජබ් පරිපාලනය කරනු ලැබේ. ගෘහස්ථ ශීතකරණයක් මෙන් සෙල්සියස් අංශය 2 සිට 8 දක්වා උෂ්ණත්වවලදී එය ආරක්ෂිතව ගබඩා කළ හැකි අතර වෛද්‍යවරුන්ගේ සැත්කම් වැනි දැනට පවතින සෞඛ්‍ය සේවා සැකසුම් තුළ ලබා දිය හැකිය.
මෙය වෙනත් සමහර එන්නත් වලට වඩා බෙදා හැරීම පහසු කරයි.
දැනට රටවල් කිහිපයක පරිපාලනය කරනු ලබන ෆයිසර්-බයෝටෙක් විසින් සංවර්ධනය කරන ලද ජබ් -සෙල්සියස් අංශක -70 ක ගබඩා කළ යුතු අතර එය ගෙන යා හැක්කේ සීමිත වාර ගණනක් පමණි. (ඉන්දියාවේ විශේෂ අභියෝගයක් වන ගිම්හාන උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 50 දක්වා ළඟා විය හැකිය)
කොවිෂීල්ඩ් කෙතරම් ඵලදායීද?
ඔක්ස්ෆර්ඩ්-ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නත (Oxford-AstraZeneca vaccine) පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සායනික අත්හදා බැලීම්වලින් පෙනී ගියේ මිනිසුන්ට අර්ධ මාත්‍රාවක් ලබා දී සම්පූර්ණ මාත්‍රාවක් ලබා දුන් විට ඵලදායීතාවය 90% ක් දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.
නමුත් අර්ධ මාත්‍රාව, සම්පූර්ණ මාත්‍රාව පිළිබඳ අදහස අනුමත කිරීමට ප්‍රමාණවත් තරම් පැහැදිලි දත්ත නොමැත.
කෙසේ වෙතත්, ප්‍රකාශයට පත් නොකළ දත්ත වලට අනුව පළමු හා දෙවන මාත්‍රාවන් අතර දිගු පරතරයක් තැබීමෙන් ජබ්හි සමස්ත ඵලදායීතාවය ඉහළ යයි. (එන්නත ලබා දුන් උප කණ්ඩායමක පළමු මාත්‍රාවෙන් පසුව එය 70% ක් ඵලදායී බව සොයා ගන්නා ලදී)
එන්නත නිපදවන ඉන්දියානු නිෂ්පාදකයින් වන සේරම් ආයතනය (SII) පවසන්නේ කොවිෂීල්ඩ් “ඉතා ඵලදායී” බවත් බ්‍රසීලයේ සහ එක්සත් රාජධානියේ තුන්වන අදියර අත්හදා බැලීමේ දත්තවල පිටුබලය ඇති බවත්ය.
සායනික අත්හදා බැලීම් යනු එන්නත හොඳ ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් ඇති කරයිද යන්න සහ එය පිළිගත නොහැකි අතුරු ආබාධ ඇති කරන්නේද යන්න තීරණය කිරීම සඳහා අදියර තුනකින් යුත් ක්‍රියාවලියකි.
නමුත් රෝගීන්ගේ අයිතිවාසිකම් කන්ඩායම වන සමස්ත ඉන්දීය ඖෂධ ක්‍රියාකාරී ජාලය පවසන්නේ නිෂ්පාදකයා විසින් ඉන්දියානුවන්ට එන්නත පිළිබඳ “ “bridging study” සම්පූර්ණ කර නොමැති නිසා එහි අනුමැතිය ඉක්මන් වී ඇති බවයි.
සමාගම පවසා ඇත්තේ මෙම එන්නත පිළිබද අත්හදා බැලීම් පරීක්ෂණ පෙබරවාරී මාසයේදී ඉන්දියාවේ දී පැවැත්වීමට උත්සාහ කරන බවයි. සමහර ප්‍රවීණයන් පවසන්නේ එය දැනටමත් ක්‍රියාත්මක නොවන බවට සැක කිරීමට කිසිදු හේතුවක් නොමැති බවයි. මේ වන විටත් සම්පූර්ණ කර ඇති සායනික අත්හදා බැලීම්වලට වයස් හා ජනවාර්ගික පරාසයන් ඇතුළත් වේ.
වෙනත් එන්නත් අපේක්ෂකයින් සිටීද?
ආරක්ෂාව සහ කාර්යක්ෂමතාව පරීක්ෂා කිරීම සඳහා ඉන්දියාවේ විවිධ අදියරවල සිටින අනෙක් අපේක්ෂකයින් අතර:
- ZyCov-Di, අහමදාබාද්හි Zydus-Cadila විසින් සංවර්ධනය කරනු ලැබේ
- එක්සත් ජනපදයේ ඩයිනවැක්ස් සහ බේලර් වෛද්‍ය විද්‍යාලය සමඟ එක්ව හයිද්‍රාබාද්හි Biological E, පළමු ඉන්දියානු පුද්ගලික එන්නත් නිපදවන සමාගම විසින් එන්නතක් නිපදවනු ලැබේ.
- HGCO19, ඉන්දියාවේ ප්‍රථම mRNA එන්නත පූනේහි ජෙනෝවා විසින් සියැටල් හි HDT Biotech Corporation සමඟ එක්ව ජාන කේත කිහිපයක් භාවිතා කරමින් ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් ඇති කරයි
- භාරත් බයෝටෙක් විසින් නාසික එන්නතක් / nasal vaccine
- රුසියාවේ Dr Reddy’s Lab සහ ගමාලියා ජාතික මධ්‍යස්ථානය විසින් සංවර්ධනය කරන ලද ස්පුට්නික් වී එන්නත Sputnik V vaccine
- දෙවන එන්නත ඉන්දියාවේ සේරම් ආයතනය සහ ඇමරිකානු එන්නත් සංවර්ධන සමාගමක් වන නොවාවාක්ස් විසින් සංවර්ධනය කරනු ලැබේ
ඉන්දියාවේ එන්නත් සඳහා ලියාපදිංචි වන්නේ කුමන රටවල්ද?
ඉන්දියාව සිය පළමු මාත්‍රාවන් සමහරක් දැනටමත් භූතානය, මාලදිවයින, බංග්ලාදේශය, නේපාලය, මියන්මාරය සහ සීෂෙල්ස් වෙත යවා ඇත.
මේ දක්වා අපනයනය කර ඇත්තේ කෝවිෂීල්ඩ් පමණි – සමහර ඒවා “තෑගි” ස්වරූපයෙන් වන අතර ඉතිරිය සෙරුම් සහ මෙම ජාතීන් අතර අත්සන් කරන ලද වාණිජ ගිවිසුම් වලට අනුකූල වේ.
2020 අවසන් වීමට පෙර මිලියන 400 ක් ලබා දීමට කැපවී සිටින ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා AstraZeneca අඩු හා මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවල් සඳහා මාත්‍රාව බිලියනයක් සැපයීම සඳහා සේරම් සමග බලපත්‍ර ගිවිසුමකට එළඹ තිබේ.
මෙම රටවලින් නියාමන අවසරයෙන් පසු ශ්‍රී ලංකාව, ඇෆ්ගනිස්ථානය සහ මොරිෂස් වෙත මාත්‍රාවන් යැවීමට ද ඉන්දියාව සැලසුම් කරයි.
දේශීය අවශ්‍යතා සහ ජාත්‍යන්තර ඉල්ලීම් හා බැඳීම් සැලකිල්ලට ගනිමින් ඉන්දියාව ලොව පුරා එන්නත් සැපයීම අඛණ්ඩව සිදුකරන බව විදේශ අමාත්‍යාංශය පවසයි.
බී.බී.සී. වාර්තාවකි – සැකසුම – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
